Szybkowar – co to jest i do czego służy? Jaki szybkowar wybrać

Co to jest szybkowar i do czego służy

Nowoczesny szybkowar to – najprościej mówiąc – garnek ciśnieniowy, który służy do błyskawicznego przyrządzania dań. Godne polecenia urządzenie potrzebuje zaledwie pięciu minut, by zaserwować ci świeżą zupę jarzynową, a w mniej niż pół godziny ugotuje aromatyczny gulasz wołowy. Jak to możliwe? Sekret tkwi w szczelności garnka podczas obróbki termicznej żywności.

Co ważne, prawidłowo użytkowany szybkowar (dzięki odpowiednim systemom ochronnym i zaworom) jest całkowicie bezpieczny.

W najlepszym szybkowarze przygotujesz praktycznie wszystko – od zup i bulionów, przez gulasze i dania mięsne, po warzywa na parze, kasze i ryż. Garnek ciśnieniowy pomoże ci przyrządzać szybkie obiady, uroczyste kolacje, domowe przetwory itp.

Jak działa szybkowar

Klasyczny szybkowar wykorzystuje proste prawa fizyki. Podczas podgrzewania doprowadza do wrzenia płyn w naczyniu i wytwarza parę wodną.

Dzięki szczelnemu zamknięciu para nie ucieka na zewnątrz, co powoduje w garnku wzrost ciśnienia (do 1,6–2 atmosfer) i temperatury (do 120°C). W takich warunkach potrawa gotuje się szybciej. Przykładowo ziemniaki potrzebują do ośmiu minut (zamiast 20), a piersi z kurczaka – kwadransa (zamiast 45 minut). Gotowanie w dobrym szybkowarze jest nie tylko szybkie, ale też zdrowe. W zamknięciu przetwarzana żywność traci mniej witamin i minerałów niż podczas zwykłego gotowania w wodzie w garnku lub smażenia w głębokim tłuszczu na patelni.

Szybkowar na gaz, indukcję, a może elektryczny? Rodzaje i budowa najlepszych garnków ciśnieniowych

Dostępne na rynku szybkowary różnią się budową, materiałami oraz sposobem zasilania. Wybór odpowiedniego modelu powinien zależeć od twoich potrzeb (np. wielkości dań) lub warunków panujących w kuchni (rodzaju płyty grzewczej itp.).

Szybkowary dzielimy na dwa typy – tradycyjne (do użytku na kuchenkach i płytach grzewczych) oraz elektryczne.

Klasyczny szybkowar – przystosowany do działania na płycie gazowej (tzw. szybkowar na gaz), indukcyjnej (szybkowar na indukcję), elektrycznej lub ceramicznej – składa się z następujących elementów:

• korpusu – głównego naczynia wykonanego ze stali nierdzewnej lub aluminium z powłoką nieprzywierającą. Garnek ma grube, wielowarstwowe dno, odpowiedzialne za równomierne rozprowadzanie ciepła. Dno tzw. szybkowarów na indukcję ma właściwości ferromagnetyczne (współpracuje z płytami indukcyjnymi);
• uchwytów – odpornych na wysoką temperaturę;
• pokrywy – wyposażonej w regulator ciśnienia, zawór bezpieczeństwa i gumową uszczelkę. Regulator służy do kontroli poziomu ciśnienia w garnku i uwalniania nadmiaru pary. Zawór to dodatkowe zabezpieczenie przed nadmiernym wzrostem ciśnienia. Rolą uszczelki jest natomiast zapewnienie szczelności naczynia. W najlepszych modelach na pokrywie znajdują się jeszcze programator (np. do gotowania warzyw lub mięs) i wskaźnik ciśnienia;
• blokady otwierania i zamykania – mechanizmu, który dba o twoje bezpieczeństwo. Sprawia, że nie otworzysz garnka, gdy ciśnienie w środku jest za wysokie. Ani nie zamkniesz w przypadku złego dopasowania elementów;
• koszyka do gotowania na parze – wykonanego ze stali nierdzewnej, idealnego akcesorium do zdrowego przygotowywania warzyw czy ryb.

Natomiast szybkowary elektryczne wizualnie i funkcjonalnie przypominają ryżowary elektryczne lub multicookery. Tak jak one wymagają podłączenia do prądu, mają wbudowany system grzewczy oraz wygodny panel sterowania.

Główne elementy składowe szybkowaru elektrycznego to:

• obudowa – zazwyczaj jest wykonana z tworzywa sztucznego, wewnątrz ma elektronikę sterującą i grzałkę odpowiedzialną za wytwarzanie ciepła;
• wyjmowany garnek wewnętrzny – ze stali nierdzewnej lub aluminium z powłoką nieprzywierającą. Umieszcza się w nim składniki potrawy;
• pokrywa z uszczelką i mechanizmami bezpieczeństwa – podobnie jak w tradycyjnych szybkowarach, jest szczelna i wyposażona w zawory bezpieczeństwa, regulator ciśnienia, a często także blokadę przed otwarciem podczas gotowania;
• panel sterowania – umożliwia wybór programów gotowania (np. ryż, mięso, zupa, warzywa), ustawienie czasu gotowania, opóźniony start i inne funkcje. Panel może być cyfrowy z wyświetlaczem LED lub analogowy – z pokrętłami i przyciskami;
• czujniki – monitorują temperaturę i ciśnienie wewnątrz urządzenia, aby zapewnić bezpieczne i precyzyjne gotowanie;
• kabel zasilający – do podłączenia szybkowaru do gniazdka elektrycznego;
• akcesoria (opcjonalne) – koszyk do gotowania na parze, miarka do wody, łyżka.

Jaki szybkowar wybrać – na co zwrócić uwagę przed zakupem

Wybierając najlepszy dla siebie szybkowar, uwzględnij następujące aspekty.

1. Materiał wykonania

Szybkowary aluminiowe są lekkie i szybko się nagrzewają (co przyspiesza proces gotowania). Zapewniają równomierny rozkład ciepła, ale szybciej też stygną. Z czasem mogą ulegać przebarwieniom, zarysowaniom i uszkodzeniom mechanicznym. Godne polecenia są modele z aluminium anodowanego – bardziej odpornego na zniszczenia.

Szybkowary ze stali nierdzewnej są droższe od aluminiowych, ale też trwalsze i bardziej odporne na korozję oraz uszkodzenia mechaniczne. Nagrzewają się wolniej i nieco mniej równomiernie niż aluminiowe. Najczęściej współpracują zarówno z kuchenkami gazowymi, jak i indukcyjnymi. Dzięki gładkiej, nieporowatej powierzchni są łatwe w czyszczeniu.

2. Pojemność szybkowaru

Powinna być dostosowana do liczby domowników oraz rodzaju przygotowywanych potraw. Garnek ciśnieniowy 4-litrowy jest idealny dla singli lub par, przygotowujących mniejsze porcje dań. Szybkowar 6 l sprawdza się w przypadku rodzin 3–4-osobowych. A jaki szybkowar polecamy większym rodzinom i osobom gotującym z rozmachem? O pojemności co najmniej 8 l.

3. Typ regulatora ciśnienia

To ważny element, który wpływa na efektywność i bezpieczeństwo gotowania w szybkowarze. Wyróżniamy trzy typy regulatorów:

• klasyczny ciężarkowy (umieszczony na górze wentylu ciśnienia) – łatwy w czyszczeniu i konserwacji;
• nowoczesny ciężarkowy – automatycznie uwalnia parę przy przekroczeniu ciśnienia 1 bara;
• sprężynowy – najnowocześniejszy, z podziałką wskazującą poziom ciśnienia wewnątrz garnka.

4. Systemy bezpieczeństwa

Blokada pokrywy uniemożliwia otwarcie garnka pod wysokim ciśnieniem.

Zawór bezpieczeństwa obniża ciśnienie w przypadku zatkania wentylu głównego.

Dobra uszczelka – zapewnia hermetyczne zamknięcie naczynia.

5. Dodatkowe funkcje i akcesoria

Koszyk lub wkładka do gotowania na parze – pozwala na przyrządzanie zdrowych potraw bez zanurzania składników w wodzie.

Stabilne, duże rączki po bokach garnka – ułatwiają przenoszenie naczynia.

Książka kucharska z tabelą czasów gotowania – przydaje się zwłaszcza początkującym użytkownikom.

Główne zalety najlepszych szybkowarów

Wciąż się zastanawiasz, czy szybkowar to rozwiązanie dla ciebie? Może przekonają cię najważniejsze atuty garnka ciśnieniowego.

Oszczędność czasu – urządzenie pozwala na skrócenie czasu gotowania nawet o 70% (w porównaniu z tradycyjnymi metodami).

Mniejsze zużycie energii – za krótszym czasem obróbki termicznej podążają niższe rachunki za prąd lub gaz.

Zdrowe posiłki – przygotowując dania w zamkniętym naczyniu, w małej ilości wody lub na parze, zatrzymujesz w żywności więcej witamin i składników mineralnych.

Wiele zastosowań – szybkowar nadaje się do przygotowywania zarówno dań jarskich, jak i mięsnych. O różnych konsystencjach – gęstych, kremowych, półpłynnych, płynnych. Do gotowania, duszenia, prażenia itp.

Łatwa obsługa – modele elektryczne są niemal bezobsługowe, mają intuicyjne programy automatyczne i timery sygnalizujące koniec pracy. Proste programy do mięsa i warzyw znajdziesz też w wybranych szybkowarach klasycznych.

Potrzebujesz więcej informacji na temat gotowania w szybkowarze? Zajrzyj do naszego poradnika: Jak gotować w szybkowarze? Instrukcja i tabela czasów gotowania. Znajdziesz w nim też przepisy na pyszne dania. 

A może garnek elektryczny z funkcją szybkowaru?

Funkcje szybkowaru znajdziesz też w innych garnkach elektrycznych. Świetnym przykładem jest multicooker z opcją gotowania pod ciśnieniem.


Sprawdza się w roli nowoczesnego szybkowaru elektrycznego, ale jeśli tylko zmienisz koncepcję kulinarną, może się też stać wolnowarem, ryżowarem, parowarem, minipiekarnikiem czy airfryerem.

Zobacz też:

Ranking multicookerów – najlepsze modele