Jak dbać o baterię w laptopie? Fakty i mity o bateriach

Czym jest bateria do laptopa?

Zanim omówimy sposoby na to, jak dbać o baterię w laptopie, przyjrzyjmy się najpierw jej budowie i temu, jak działa. Współczesne baterie, które używane są w urządzeniach mobilnych takich jak laptopy, tablety bądź telefony, są litowo-jonowe (li-ion). Baterie do laptopów, czyli najczęściej podłużne plastiki przypominające pudełka, są obudowami, które zawierają ogniwa wytwarzające i magazynujące energię. Całe to „pudełko” z ogniwami pozwala na bezpieczne oddanie tej energii urządzeniu. 

Akumulator zbudowany jest z katody, anody, elektrolitu i separatora. W elektrolicie, który jest najczęściej cieczą zawierającą sole litowe, płyną jony litu między katodą a anodą. W przypadku ładowania płyną one „od plusa do minusa”, co pozwala na kumulację energii. Podczas rozładowywania jony poruszają się odwrotnie – do plusa. Wyzwala to energię, która zasila urządzenie. W środku znajduje się również separator, który izoluje anodę od katody.

Jony w ogniwach przechodzą przez warstwy tlenku kobaltu i grafitu. W przypadku ładowania jony przechodzą do warstwy grafitu, a przy rozładowywaniu – do warstwy kobaltowej. Oczywiście narusza to strukturę atomową obu warstw. Stąd każda bateria ma określoną liczbę cykli, po których bateria będzie niemal bezużyteczna, ponieważ warstwy po prostu się zużyją.

Oczywiście ogniwa i akumulatory same w sobie zawierają mnóstwo zabezpieczeń. Oprócz separatorów istnieją odpowietrzniki zmniejszające wewnętrzne ciśnienie oraz zawory odprowadzania gazów, aby zapobiec wybuchowi ogniw.

Popularne mity o tym, jak dbać o baterię w laptopie

Zanim konkretne porady, przyjrzyjmy się jeszcze popularnym mitom związanym z tym, jak dbać o baterię w laptopie. Tak naprawdę nie ma znaczenia, czy mówimy o telefonie, czy o laptopie, bo zasada działania jest podobna.

1. Niska temperatura negatywnie wpływa na baterię

Istnieje przekonanie o negatywnym wpływie ciepła i chłodu na baterię. W pierwszym przypadku ma to oczywiście swoje uzasadnienie, ale w drugim jest wręcz przeciwnie. Baterie znajdujące się w chłodniejszych okolicznościach mogą się sprawować gorzej (np. wolniej ładować), ponieważ jony w środku ogniw będą się poruszały wolniej. Jednakże w dłuższej perspektywie chłód nie zostawia żadnych zniszczeń na baterii, a nawet pozwala zachować ją w pełnej sprawności.

2. Rozładowywanie baterii do zera przedłuża jej żywotność

Jest to mit bazujący na bateriach niklowych, które miały problem z odpowiednim odczytem stanu naładowania. Rozładowywało się je do zera, aby je skalibrować. Dzisiaj nie ma to miejsca, a akumulatory litowo-jonowe na bieżąco odczytują swój stan.

3. Krótkie podładowanie jest szkodliwe dla baterii

Żadna bateria oczywiście nie jest długowieczna i ma konkretną liczbę cykli do wykorzystania. Panuje powszechne przekonanie, że chociażby krótkie podładowanie kilku, kilkunastu procent marnuje cały cykl. Nic bardziej mylnego. Współczesne akumulatory mają strukturę liczącą ładowania. Nie ma znaczenia, czy urządzenie zostanie załadowane 4 razy po 25%, czy raz do stu procent. Chociaż ładowania do stówki również powinno się unikać.

4. Rozładowywanie baterii w nowym sprzęcie

Jeden z najpopularniejszych mitów odnosi się do starej technologii niklowo-kadmowej, która miała „pamięć”. Należało ją rozładować, a następnie zrobić pierwsze ładowanie laptopa. Często kilkunastogodzinne. Im dłużej się to robiło, tym większa była żywotność baterii. Dzisiaj – w przypadku akumulatorów litowo-jonowych – nie ma to żadnego znaczenia.

Jak dbać o baterię w laptopie? – porady dotyczące ładowania

Współcześnie, w dobie coraz większych zabezpieczeń ładowania, zmartwień jest bardzo mało, choć istnieją pewne sposoby na to, jak wydłużyć żywotność baterii w laptopie i innych urządzeniach mobilnych.

1. Jak ładować baterię w laptopie? Nie do pełna

Każdy mit zawiera ziarnko prawdy, nie inaczej jest w przypadku ładowania laptopa „do pełna”. Nie jest tajemnicą, że baterię technicznie da się naładować powyżej 100%, choć jest to niezalecane. Producenci zostawiają pewną przestrzeń w ramach zabezpieczenia przed przeładowaniem.

Ładowarki we współpracy z oprogramowaniem również bardzo często odcinają prąd po osiągnięciu systemowych 100%. Z tego też powodu urządzenia ładowane przez noc nie powinny zostać permanentnie uszkodzone. Jednakże po osiągnięciu pełni naładowania dochodzi z kolei do rozładowania, a ładowarka w kółko ładuje baterię do setki. Rodzi to kolejny problem.

2. Utrzymuj baterię poza skrajnościami

W ramach odpowiedniej czynności jony litowe przenikają przez którąś z warstw. Przy osiągnięciu 50% stanu baterii połowa z nich znajduje się w tlenku kobaltu, a druga w graficie. Dzięki tej równowadze bateria jest jedynie minimalnie obciążona. Z tego powodu unika się ładowania i rozładowywania powyżej pewnych skrajności. Przyjmuje się, że to ok. 20–80%, ale najlepiej tak naprawdę utrzymywać laptop pomiędzy 40% a 60%.

Oczywiście akumulatory niezwykle się rozwinęły i da to jedynie minimalną poprawę sprawności baterii w przyszłości. Dla wygody najlepiej po prostu nie doładowywać jej do stówy i nie rozładowywać poniżej wartości, po której system zakomunikuje konieczność podłączenia do ładowarki.

3. Używaj oryginalnej ładowarki

Jak łatwo można się domyślić, ładowarki są tworzone w różny sposób. Dzisiejsze „kostki” obsługują przeróżne wartości napięcia, natężenia prądu oraz mocy. To powoduje, że najbezpieczniej jest postawić na oryginalną ładowarkę, która ładuje urządzenie prądem do niej przeznaczonym. Nieoryginalne „kostki” mogą również nie mieć odpowiednich zabezpieczeń stworzonych przez producenta, a to z kolei może skutkować permanentnym uszkodzeniem ogniw.

4. Nie przegrzewaj baterii

Najważniejszą i jedyną dającą widoczny efekt czynnością jest zachowywanie akumulatorów w odpowiedniej temperaturze. Wystawienie na nadmierne ciepło może spowodować nieprzyjemny efekt w postaci… wybuchu baterii. Dlatego należy unikać trzymania urządzeń na grzejnikach, w rozgrzanych samochodach i na słońcu. Zabezpieczenia powinny zneutralizować ewentualny wybuch, chociaż długie wystawienie na ciepło może spowodować trwałe uszkodzenia ogniw. Gdy zauważysz, że urządzenie bardzo się nagrzewa, w miarę możliwości daj mu więcej miejsca lub przełóż do chłodniejszego pomieszczenia.

5. Nie trzymaj baterii w zbyt zimnym środowisku

Niekiedy słychać było o szkodliwych trendach trzymania laptopów lub telefonów w lodówkach, a nawet zamrażarkach, jednak przy zbyt zimnym środowisku reakcje chemiczne w środku ogniw mogą się psuć i spowodować szkody. Dlatego nie należy tego robić.

O baterie dzisiejszych urządzeń też należy dbać. Na szczęście, tak naprawdę, większość sposobów na to, jak dbać o baterię w laptopie, jest dzisiaj nieaktualna lub po prostu nieprawdziwa. Odnosiły się one w większości do starych typów baterii, które pod wieloma względami były nieefektywne.

Jak wydłużyć żywotność baterii w laptopie? – podsumowanie

Większość rad znajdowanych w internecie wiąże się ze znaczącym spadkiem komfortu korzystania z urządzenia. Na szczęście są one albo mitami, albo wynikają z niewiedzy. Współczesne baterie są niezwykle rozwiniętymi urządzeniami inteligentnie współpracującymi z oprogramowaniem. Producenci naszpikowali je najróżniejszymi zabezpieczeniami.

Oczywiście korzystanie z ogniw bez pewnej troski może się skończyć negatywnie dla baterii. Jak wydłużyć żywotność baterii w laptopie? Wystarczy tak naprawdę zastosować się do czterech powyższych kroków, a to powinno zapewnić ogniwom odpowiednie warunki. Warto nadmienić, że trwałe uszkodzenie akumulatorów poprzez nieprawidłowe użytkowanie jest raczej mało prawdopodobne. Niemniej – możliwe.