Inteligentny dom - co składa się na systemy Smart Home

Co to jest i jak działa smart dom

Wyobraź sobie, że przychodzisz po pracy do domu, a tam już czeka na ciebie włączone nastrojowe oświetlenie. Albo że rolety automatycznie się podnoszą o 7:00 rano. Między innymi za to odpowiadają właśnie systemy smart home, które mają za zadanie automatycznie wykonywać za nas pewne codzienne czynności, byśmy mieli więcej czasu dla siebie. Choć z pozoru wydają się to być drobiazgi, to po zsumowaniu okazuje się, że wiele z tych systematycznych aktywności zabiera nam całkiem sporo czasu, który można zaoszczędzić dzięki domowej automatyce. Ale wygoda i poprawa komfortu mieszkania to nie jedyne korzyści płynące z używania funkcji inteligentnego domu. Plusem tego rozwiązania jest również możliwa optymalizacja zużycia prądu, a co za tym idzie – szansa na zmniejszenie rachunków za energię elektryczną.

System smart dom może się też przyczyniać do zwiększenia poczucia bezpieczeństwa. Dzięki czujnikom, kamerom i powiadomieniom możesz łatwo monitorować bieżącą sytuację w domu oraz szybciej reagować na ewentualne zagrożenia, jak np. pożary czy włamania.

Jak można sterować smart domem

Smart domem można sterować na kilka sposobów, a sterowanie głosowe i gestami to tylko dwie z wielu opcji. Najważniejszą zaletą inteligentnego domu jest możliwość automatyzacji, czyli ustawienia, żeby wybrane przez nas rzeczy działy się automatycznie. Cała sieć łączy w jeden system urządzenia, które będą odbierać sygnał i wykonywać wskazane polecenia. Mogą być to zarówno inteligentne zamki w drzwiach i oknach, jak i gniazdka, roboty sprzątające, pompy ciepła, a nawet zestawy nagłośnienia i telewizory. 

Do sterowania funkcjami smart home możesz używać:

• Komend głosowych: przez asystentów, takich jak Google Assistant, Amazon Alexa czy Siri. Wystarczy powiedzieć np. "Hej Google, włącz światło w salonie" lub "Alexa, zgaś światło w kuchni" i urządzenie wykona polecenie. To bardzo wygodne, zwłaszcza wtedy, gdy masz zajęte ręce. Pamiętaj, że niektórzy asystenci głosowi nie obsługują języka polskiego!

• Gestów i paneli dotykowych: niektóre systemy smart home pozwalają na sterowanie gestami. Na przykład machnięcie ręką może włączyć światło. Bardziej powszechne są panele dotykowe zamontowane na ścianie, które zastępują tradycyjne włączniki i pozwalają zarządzać oświetleniem, temperaturą czy roletami.

• Aplikacji mobilnych: ze smartfona lub tabletu możesz sterować urządzeniami z dowolnego miejsca na świecie, o ile masz dostęp do internetu. Pozwala to na pełną kontrolę i zarządzanie wszystkimi funkcjami domu.

• Fizycznych przycisków i pilotów: do sterowania inteligentnym domem przydają się również piloty czy przyciski, którymi aktywuje się zaprogramowane scenariusze.

Automatyczne programowanie funkcji smart home

Tym, co wyróżnia systemy smart dom, jest automatyzacja. Możesz ustawić, żeby rozmaite sprzęty w mieszkaniu działały samodzielnie, bez twojej ingerencji. Możliwości jest wiele:

• Oparte na czasie: rolety mogą się podnosić o 7:00 rano, a światło w ogrodzie włączać o zmierzchu, w zależności od tego jakie godziny zaprogramujesz.

• Oparte na lokalizacji: gdy twój telefon znajdzie się np. w promieniu 1 km od domu, system smart dom może automatycznie włączyć ogrzewanie lub klimatyzację, by do twojego powrotu panowała w nim preferowana temperatura.

• Oparte na czujnikach: czujnik ruchu może włączyć światło w korytarzu, gdy wejdziesz do domu, a czujnik dymu może automatycznie odciąć dopływ gazu i wysłać powiadomienie na telefon.

• Oparte na scenariuszach: możesz stworzyć "scenariusz wieczoru filmowego", który jednym poleceniem (np. "Alexa, włącz film") przyciemni światła, zamknie rolety i włączy telewizor.

Jak widzisz prawdziwa moc inteligentnego domu leży w automatyzacji, która sprawia, że dom zdaje się myśleć za ciebie, dostosowując się do twoich potrzeb i przyzwyczajeń.

Co się składa na system smart home

Na inteligentny dom składa się wiele różnych urządzeń – im jest ich więcej, tym „mądrzejsze” staje się nasze mieszkanie. Jedne z nich odpowiadają za bezpieczeństwo, inne podnoszą komfort, a jeszcze inne mogą pomóc generować oszczędności.

Popularne urządzenia składające się na system smart dom:

• inteligentne gniazdka (tzw. Smart Plug pozwalające włączać i wyłączać urządzenia elektryczne, ustalać harmonogram i monitorować zużycie energii),

• inteligentne oświetlenie (sterowane ze smartfona, opcjonalnie z regulacją jasności i barwy),

• inteligentne ogrzewanie (do kontrolowania temperatury w pomieszczeniach),

• inteligentne czujniki (np. dymu, gazu, temperatury, czy zalania),

• kamery do monitoringu (rejestrujące wideo i/lub nagrywające po zmroku i zapisujące w chmurze),

• systemy alarmowe (np. czujniki ruchu, czujniki drzwi i okien oraz syreny alarmowe),

• inteligentne głośniki/domowi asystenci (np. sieci połączonych ze sobą w system multiroom głośników; Amazon Alexa).

Te urządzenia mogą być używane pojedynczo lub być łączone w zestawy inteligentnego domu. Czasem są przystosowane do jednego konkretnego zadania: na przykład zestawy do monitoringu. W ich skład wchodzą przykładowo: kamery monitoringu, czujniki drzwi i okien, czujniki ruchu, czujnik temperatury i wilgoci oraz centralka.

Centralka, nazywana też hubem lub bramką, to najważniejszy element każdego inteligentnego domu. To urządzenie jest jak mózg systemu, ponieważ koordynuje pracę wszystkich podłączonych do niej urządzeń.

Jej główne zadanie to zbieranie danych z czujników (np. czujnika ruchu czy temperatury) i wysyłanie poleceń do innych urządzeń (np. do inteligentnych żarówek czy gniazdek).

Dlaczego centralka jest tak ważnym elementem smart domu

• Stanowi jeden główny punkt zarządzania: zamiast sterować każdym urządzeniem oddzielnie (co byłoby uciążliwe), wszystkie polecenia wysyłasz do centralki, a ona rozdziela je do właściwych systemów.

• Ujednolica język komunikacji: urządzenia mogą używać różnych protokołów (takich jak Wi-Fi, Bluetooth, Zigbee, Z-Wave). Centralka je "tłumaczy", dzięki czemu wszystkie urządzenia rozumieją się bez problemu i działają wspólnie.

• Tworzy zautomatyzowane scenariusze: bez centralki niemożliwe byłoby ustawienie złożonych scenariuszy, takich jak automatyczne włączanie światła, gdy czujnik ruchu wykryje czyjąś obecność. To właśnie centralka przetwarza te reguły.

Niektóre urządzenia, takie jak Amazon Echo czy Google Home, mogą same pełnić funkcję centralki, ale do bardziej zaawansowanych systemów potrzebna jest specjalna dodatkowa bramka.

Jaki router do smart home wybrać

Do prawidłowego działania inteligentnego domu jest niezbędny router. Pełni rolę połączenia między twoimi urządzeniami a internetem, a co za tym idzie umożliwia sterowanie nimi z zewnątrz i automatyzację ich działania. Wybór odpowiedniego routera do smart home zależy przede wszystkim od liczby urządzeń, standardów komunikacji, które obsługują, oraz wielkości mieszkania lub domu.

Typy routerów

• Zwykły router Wi-Fi: podstawowy router Wi-Fi, który oferuje dwuzakresową łączność (2.4 GHz i 5 GHz), wystarczy, jeśli twój inteligentny dom ma się składać z kilku podstawowych urządzeń, takich jak żarówki, gniazdka czy głośniki. Pamiętaj, że standard Wi-Fi, który wykorzystują urządzenia, ma wpływ na ich wydajność i stabilność.

• Router Mesh: sprawdzi się w większych domach. Systemy Mesh składają się z kilku satelitów, które tworzą jedną dużą, spójną sieć Wi-Fi. Dzięki temu zyskujesz stabilne połączenie w każdym zakątku domu.

• Router z wbudowaną bramką (hubem): najbardziej zaawansowane rozwiązanie. To routery, które mają wbudowane dodatkowe technologie komunikacji, takie jak Zigbee, Z-Wave lub Matter. Umożliwiają bezpośrednie połączenie z urządzeniami, które nie korzystają z Wi-Fi. Eliminuje to potrzebę zakupu osobnej centralki.

Do działania funkcji smart home wybierz router, który obsługuje pasmo 2.4 GHz, ponieważ większość urządzeń smart home (takich jak żarówki, gniazdka, czujniki) korzysta właśnie z tego pasma. Pasmo 5 GHz jest szybsze, ale ma mniejszy zasięg, więc lepiej sprawdzi się do streamingu wideo i gier. Zwróć też uwagę na procesor routera - mocniejszy układ zapewni płynne działanie sieci, nawet gdy masz do niej podłączonych nawet kilkanaście urządzeń. Sprawdź w naszym poradniku jaki router do smart home sprawdzi się najlepiej jako żródło sygnału.

Jeśli planujesz stworzyć rozbudowany inteligentny dom, upewnij się, że router ma wbudowaną bramkę Zigbee lub Z-Wave. Pozwoli ci to łatwo dodawać nowe urządzenia do systemu, bez konieczności kupowania dodatkowych centralek.

Ponadto dobrej jakości router zapewni lepszą ochronę przed atakami i nieautoryzowanym dostępem, co jest szczególnie istotne w kontekście urządzeń smart home.

Jak zrobić smart dom – od czego zacząć

Inteligentne oświetlenia i żarówki

Inteligentne żarówki to jeden z najprostszych i najefektywniejszych sposobów na rozpoczęcie przygody ze smart domem. Z ich pomocą stworzysz spójny system inteligentnego oświetlenia, które będzie działało wielotorowo. Dzięki nim możesz (w zależności od modelu):

• Stworzyć nastrój: chcesz obejrzeć film? Jednym poleceniem możesz przyciemnić światła w salonie, wybrać dowolną kolorystykę i stworzyć kinową atmosferę. Na kolację możesz ustawić cieplejszą, bardziej przytulną barwę światła.

• Oszczędzać energię: możesz zaprogramować, aby światło wyłączało się, gdy w pomieszczeniu nie ma ruchu, lub po prostu z dowolnego miejsca sprawdzić, czy nie zostawiłeś go włączonego.

• Zwiększyć bezpieczeństwo: symulowanie obecności domowników podczas nieobecności to prosta, ale skuteczna metoda odstraszania potencjalnych złodziei. Możesz ustawić, aby światła włączały się i wyłączały w różnych pokojach o różnych porach.

• Kontrolować poranki: zaprogramuj żarówki tak, by delikatnie rozjaśniały się na np. 30 minut przed budzikiem. Taki symulowany "wschód słońca" ułatwi ci wstawanie.

• Sterować nimi głosem: po połączeniu z asystentem głosowym wystarczy powiedzieć: "Ok Google, włącz światło w sypialni", aby wykonać polecenie bez dotykania telefonu czy włącznika.

Aby w pełni wykorzystać potencjał inteligentnych żarówek, warto podłączyć je do centralki, która pozwoli na tworzenie bardziej zaawansowanych scenariuszy. Dzięki temu żarówki mogą współdziałać z innymi urządzeniami, np. włączać się, gdy czujnik otwarcia drzwi wykryje twój powrót do domu. W każdej chwili możesz też sprawić, by lekkie światło włączyło się podczas burzy lub by delikatnie oświetlało ci drogę w nocy do łazienki. 

Inteligentne gniazdka

Inteligentne gniazdka to równie proste, ale bardzo ciekawe urządzenia w systemie smart dom. Odpowiadają za zdalne sterowanie i automatyzację niemal każdego urządzenia, które podłączysz do prądu.

Główne funkcje inteligentnych gniazdek

• Włączanie i wyłączanie sprzętów: możesz zdalnie włączać i wyłączać urządzenia podłączone do gniazdka za pomocą smartfona. Dzięki temu np. włączysz lampę w salonie, gdy jesteś poza domem, lub wyłączysz prostownicę, jeśli o tym wcześniej zapomniałeś.

• Ustalanie harmonogramu: możesz ustawić, aby gniazdko włączało lub wyłączało się o określonej godzinie. To doskonałe rozwiązanie, aby włączać świąteczne oświetlenie domu o zmierzchu lub automatycznie wyłączać zasilanie telewizora w nocy.

• Monitorowanie zużycia energii: niektóre modele gniazdek mają wbudowany miernik, który pozwala śledzić, ile energii zużywa podłączone urządzenie. Dzięki temu możesz zidentyfikować "pożeraczy prądu" w domu i efektywnie kontrolować rachunki.

• Automatyzacja: gniazdka mogą współdziałać z innymi urządzeniami smart dom. Przykładowo możesz ustawić, aby gniazdko włączało wentylator, gdy czujnik temperatury wykryje, że w pokoju jest za gorąco.

Co ciekawe, urządzenia nie muszą być kompatybilne z inteligentnymi gniazdkami w kontekście specjalnej technologii. Wystarczy, że sprzęt jest zasilany prądem z sieci. To właśnie inteligentne gniazdko nadaje mu "inteligencji". Zatem niezależnie od tego, czy podłączysz do niego prosty wentylator, lampę, czy ekspres do kawy, smart gniazdko będzie w stanie nim zarządzać. Zyskaj wygodę i zwiększ bezpieczeństwo - podłącz ekspres do kawy do inteligentnego gniazdka i ustaw, by o 7:00 rano robił ci świeżą kawę. Wyłączaj zdalnie urządzenia, które mogą stwarzać ryzyko pożaru, takie jak prostownice czy lokówki.

Monitoring w smart home

Monitoring w inteligentnym domu to jeden z kluczowych elementów zapewniających mieszkańcom bezpieczeństwo i spokój ducha. Bazuje na systemie czujników i kamer monitoringu, które zbierają dane na temat tego, co się dzieje w domu, a następnie przesyłają je do ciebie w czasie rzeczywistym.

Jak działa monitoring w smart home

Monitoring opiera się na prostym schemacie:

1. Czujnik wykrywa zdarzenie: czujnik ruchu wykrywa go, czujnik otwarcia drzwi informuje o ich otwarciu, a kamera monitoringu rejestruje obraz.

2. Jest przesyłana informacja: czujnik wysyła sygnał do centralki, która następnie przesyła powiadomienie na twój smartfon, informując o zdarzeniu.

3. Użytkownik reaguje: możesz sprawdzić, co się dzieje, oglądając obraz z kamery na żywo. Dzięki temu możesz podjąć odpowiednie działania w razie potrzeby.

Do czego się przyda monitoring

Monitoring smart home ma wiele zastosowań, od ochrony przed włamaniem po zwiększenie komfortu i bezpieczeństwa życia codziennego.

• Ochrona przed włamaniem: system monitorujący wykryje niepożądane wtargnięcie i natychmiast wyśle ci powiadomienie. Możesz też ustawić, by w takiej sytuacji automatycznie włączało się głośne oświetlenie i syrena alarmowa, co może odstraszyć intruza.

• Bezpieczeństwo domowników: dzięki podglądowi na żywo monitoruj, co się dzieje w domu, gdy jesteś poza nim. Na przykład możesz sprawdzić, czy dzieci wróciły ze szkoły, czy zwierzęta domowe są grzeczne, albo upewnić się, że osoby starsze są pod opieką.

• Kontrola zdarzeń: z systemem monitoringu możesz też zintegrować czujniki smart dom (dymu, zalania, czadu czy gazu). W przypadku wykrycia zagrożenia natychmiast otrzymasz powiadomienie, co pozwoli ci szybciej zareagować.

Rozwiązania smart home to nie tylko doskonały sposób na to, by skorzystać z dobrodziejstw nowoczesnej technologii. Funkcje inteligentnego domu to również szansa na realne zwiększenie bezpieczeństwa, lepszą kontrolę nad rachunkami za prąd oraz podniesienie komfortu życia!