Korzystanie z roweru elektrycznego – sprawdź, co na ten temat mówią przepisy!

Czy rower jest pojazdem mechanicznym, czyli definicja

W ciągu ostatnich miesięcy – również ze względu na wprowadzenie programu „Mój rower elektryczny” – rowery elektryczne budzą ogromne zainteresowanie. Ten rodzaj pojazdu pojawił się jednak na polskich ulicach już kilka lat temu, szybko zyskując popularność wśród użytkowników. To sprawiło, że zarówno zasady poruszania się na tym pojeździe, jak i definicję jego samego należało uregulować prawnie. Dlatego obie te kwestie szybko zostały uwzględnione w prawie krajowym i europejskim.

Obowiązującą definicję e-bike’a (bo tak inaczej nazywa się rower elektryczny) można znaleźć w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Przyjrzyjmy się zatem temu, jakie warunki powinien spełniać ten pojazd, aby móc być określany właśnie tym mianem:

• mieć szerokość wynosząca nie więcej niż 0,9 metra;
• poruszać się z wykorzystaniem siły mięśni użytkownika;
• uruchamiać napęd elektryczny jedynie pod wpływem pracy pedałów;
• mieć silnik o mocy do 250 W zasilany napięciem 48 V;
• wspomagać jazdę do osiągnięcia maksymalnej prędkości roweru elektrycznego 25 km/h;
• obniżać generowaną moc po osiągnięciu wspomnianej wyżej prędkości.

Sam mechanizm odcinania mocy przez silnik jest natomiast regulowany przez prawo europejskie. Zakłada ono, że blokada silnika ma nastąpić na odcinku 5 metrów (jeśli urządzenie ma wbudowany wyłącznik) lub na odcinku 2 metrów (jeśli nie ma). 

Czy rower elektryczny trzeba rejestrować? To nie jest tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać

Rower spełniający wymienione wcześniej wymogi nie musi zostać zarejestrowany ani ubezpieczony. Nie trzeba też mieć żadnych specjalnych uprawnień, aby z niego korzystać. No, chyba że nie masz jeszcze ukończonych 18 lat. W takim wypadku musisz mieć kartę rowerową lub prawo jazdy kategorii B1.

Nieco inaczej jest jednak w przypadku modeli rowerów elektrycznych zwanych s-pedelcami. W obu modelach, aby aktywować silnik, należy zacząć pedałować. W przeciwieństwie jednak do tzw. pedelców (czyli najbardziej powszechnych modeli jeżdżących z prędkością do 25 km/h) s-pedelce potrafią osiągnąć nawet 45 km/h. Nic więc dziwnego, że zgodnie z polskim prawem są one traktowane jako motorowery.

Wybierając s-pedelec, należy więc pamiętać, że wraz ze wzrostem prędkości zmienia się również definicja prawna pojazdu, a co za tym idzie – uprawnienia do jego prowadzenia. Do tego konieczne jest prawo jazdy kategorii AM. Nie masz takiego dokumentu? Grozi ci mandat za rower elektryczny tego typu.

S-pedelec musi także zostać zarejestrowany, a także posiadać ubezpieczenie OC. Czy na rowerze elektrycznym trzeba mieć kask? Inaczej niż w przypadku zwykłych elektryków (czyli pedelców) – użytkownicy s-pedelców na czas jazdy muszą założyć kask.

Gdzie możesz się poruszać, mając rower ze wspomaganiem pedałowania?

Masz rower elektryczny osiągający prędkość do 45 km/h? Przepisy mówią jasno: nie można się nim poruszać po ścieżkach rowerowych – pozostają ci więc ulice. Inaczej jest w przypadku pedelców: możesz nimi jeździć zarówno po ulicy, jak i po ścieżkach rowerowych.

Istnieją jednak miejsca zakazane zarówno dla pedelców, jak i s-pedelców:

• chodnik – jazda rowerem po chodniku jest zabroniona zarówno dla użytkowników zwykłych rowerów, jak i pedelców (o s-pedelcach nie wspominając!). Jedynym odstępstwem jest sytuacja, w której obok chodnika nie ma ścieżki rowerowej, chodnik ma więcej niż 2 m szerokości, a na drodze publicznej jest dozwolony ruch powyżej 70 km/h (oczywiście ta zasada nadal nie dotyczy rowerów rozwijających prędkość do 45 km/h);
• drogi szybkiego ruchu, autostrady – jazda po nich – niezależnie od tego, jakiego roweru używasz – jest bezwzględnie zabroniona;
• leśne szlaki przeznaczone dla pieszych – w niektórych lasach istnieją szlaki przeznaczone wyłącznie dla pieszych. Jazda rowerem w takim terenie jest więc zabroniona.

Rower elektryczny bez pedałów – czy to nadal rower?

Odpowiedź jest prosta i wynika już z samego mechanizmu działania roweru elektrycznego. Aby uznawać pedelec lub s-pedelec za rower, jazda na nim musi wymagać od użytkownika pedałowania. Bez tego elementu działania, który wprawia korbę w ruch – a więc i bez pedałów. W przypadku pozbawionych ich modeli nie można więc mówić o e-bike’u. 

Rower elektryczny – przepisy, czyli co się wydarzy, jeśli zostaniesz przyłapany na jeździe nierowerem

Oczywiście jeśli masz dokumenty upoważniające cię do korzystania z s-pedelca (prawo jazdy kategorii AM, ubezpieczenie OC, dowód rejestracyjny), a na głowie kask i poruszasz się po dozwolonej dla ciebie drodze, mandat ci się nie przydarzy. Co jednak, jeśli któryś z tych warunków nie zostanie spełniony? Sprawdźmy:

• za jazdę bez uprawnień w wysokości minimum 1500 do aż 30 000 zł;
• za jazdę po chodniku – nie mniej niż 1500 zł i 8 punktów karnych;
• za jazdę po ścieżce rowerowej – od 20 do 3000 zł;
• za brak OC – do 1200 zł;
• za brak kasku – 100 zł i 5 punktów karnych.

A co z jazdą pedelcem? Jakie obowiązują zakazy i w jakiej wysokości otrzymasz mandat za ich przekroczenie? Sprawdź:

• brak karty rowerowej (w przypadku osób, które nie ukończyły 18 lat) – 200 zł;
• przekroczenie dozwolonej prędkości – 300 zł;
• przewożenie na e-bike’u pasażera po spożyciu alkoholu – 500 zł;
• brak wymaganego wyposażenia roweru (jak np. sprawne światła czy dzwonek) – 500 zł;
• jazda po spożyciu alkoholu (od 0,2 do 0,5 promila alkoholu we krwi) – 1000 zł;
• jazda w stanie nietrzeźwości (więcej niż 0,5 promila alkoholu we krwi) – 2500 zł.

Chcesz przerobić rower tradycyjny na elektryczny?

Nie ma problemu! Pamiętaj jednak, że konwersja roweru musi być zgodna z obowiązującymi przepisami dotyczącymi limitów prędkości. Dobrze jest więc skorzystać z gotowych zestawów do przerabiania tradycyjnego roweru na jego elektryczną wersję. Zwykle są one wyposażone w odpowiednie ograniczniki.

Nieznajomość prawa szkodzi, i pewnie każdy z nas przekonał się o tym boleśnie chociaż raz. Dlatego zanim wsiądziesz na wybrany rower elektryczny – pedelec lub s-pedelec – zapoznaj się z obowiązującymi przepisami. Pozwoli ci to zapobiec wielu nieprzyjemnym (i kosztownym!) sytuacjom. A jeśli jesteś na etapie poszukiwań roweru elektrycznego, przejrzyj ranking najlepszych rowerów elektrycznych. Z pewnością znajdziesz w nim wiele ciekawych propozycji!