Jak działa kompresor powietrza i do czego służy?

Co to jest kompresor powietrza

Kompresor powietrza, często nazywany również sprężarką, to urządzenie mechaniczne, którego głównym zadaniem jest sprężanie powietrza atmosferycznego. Pobiera on powietrze z otoczenia, zwiększa jego ciśnienie i gęstość, a następnie magazynuje w specjalnym zbiorniku lub jest od razu wykorzystuje do zasilania innych urządzeń.

Do czego służy kompresor

Choć kompresor wydaje się dość prostym narzędziem, możliwości jego zastosowania są naprawdę spore! To urządzenie jest wykorzystywane m.in. do takich zadań, jak:

• zasilanie narzędzi pneumatycznych – gwoździarki szlifierki, klucze udarowe, a także młoty i wiertarki pneumatyczne często są napędzane nie prądem elektrycznym, a właśnie sprężonym powietrzem. Dzięki temu mogą być one lżejsze, wytrzymalsze i bezpieczniejsze w użytkowaniu, co jest szczególnie istotne podczas pracy w środowiskach, w których z jakichś powodów istnieje zagrożenie wybuchem. Kompresor możesz więc mieć w swojej własnej skrzyni z narzędziami, nawet nie zdając sobie z tego sprawy!;
• pompowanie – kompresor to narzędzie doskonale sprawdzające się do szybkiego i efektywnego pompowania powietrza pod ciśnieniem. Mowa tu nie tylko o oponach samochodowych czy rowerowych, ale też dmuchanych materacach, pontonach i basenach, a także piłkach;
• malowanie natryskowe – kompresory znajdują również zastosowanie w pistoletach lakierniczych, które równomiernie rozpylają farbę, co pozwala uzyskać idealnie gładkie i estetyczne powierzchnie;
• piaskowanie – w połączeniu ze specjalnym osprzętem kompresor może służyć do piaskowania powierzchni w celu oczyszczenia jej z rdzy, starych powłok malarskich, zanieczyszczeń.

Warto również wiedzieć, że kompresory powietrza są stosowane nie tylko w warsztatach samochodowych, ale także w przemyśle (do zasilania linii produkcyjnych czy siłowników), a nawet w medycynie (np. w respiratorach, autoklawach czy koncentratorach tlenu).

Jak działa kompresor powietrza

Kompresor powietrza może działać na jeden z dwóch sposobów. Większość urządzeń tego typu to kompresory wyporowe, które zasysają powietrze do specjalnej komory, która w dalszej kolejności jest zmniejszana siłą mechaniczną, co prowadzi do wzrostu ciśnienia w jej wnętrzu. Istnieją również tzw. kompresory dynamiczne. Tutaj nie zachodzi fizyczne ściskanie objętości, a intensywne rozpędzanie powietrza, a potem gwałtowne jego spowolnienie, co prowadzi do wzrostu ciśnienia.

Z jakich elementów zbudowany jest kompresor powietrza

Aby jeszcze lepiej zrozumieć, jak działa kompresor powietrza, warto się dowiedzieć, z jakich elementów jest zbudowany. Przyjrzyjmy się więc temu, co skrywa w swoim wnętrzu:

• jednostka sprężająca (głowica) – to serce kompresora, odpowiedzialne za fizyczne sprężanie powietrza. Zależnie od typu kompresora głowica może mieć formę cylindra z tłokiem, pary obracających się śrub czy innych mechanizmów;
• silnik – działa jako źródło napędu dla jednostki sprężającej. Może być elektryczny (do zastosowań stacjonarnych) lub spalinowy (do miejsc, w których z jakiegoś powodu nie ma dostępu do prądu);
• zbiornik ciśnieniowy (butla) – to stalowy pojemnik, w którym magazynowane jest sprężone powietrze. To właśnie pojemność zbiornika decyduje o tym, jak długo można pracować bez ponownego uruchamiania kompresora;
• presostat – to nazwa określająca automatyczny wyłącznik i włącznik kompresora. Jego zadaniem jest monitorowanie ciśnienia w zbiorniku – gdy osiągnie ono górną granicę, presostat wyłącza silnik, zaś gdy spadnie poniżej określonego poziomu, ponownie go uruchamia;
• reduktor ciśnienia – pozwala użytkownik ustawić ciśnienie w taki sposób, aby jak najlepiej współpracowało z konkretnym narzędziem;
• manometry – to inne określenie wskaźników ciśnienia. Jeden z nich zazwyczaj pokazuje ciśnienie w zbiorniku, drugi zaś – ciśnienie wyjściowe za reduktorem;
• zawór bezpieczeństwa – element zabezpieczający, który automatycznie otwiera się, gdy ciśnienie w zbiorniku przekroczy bezpieczny poziom, uwalniając nadmiar powietrza;
• filtry – pozwalają oczyścić kompresowane powietrze z zanieczyszczeń i wilgoci, co jest niezwykle istotne dla ochrony narzędzi i jakości wykonywanej za pomocą kompresora pracy.

Jakie są rodzaje kompresorów

Producenci oferują kilka typów kompresorów powietrza. Ze względu na budowę można wyróżnić wśród nich trzy główne rodzaje:

• tłokowe – to urządzenia najbardziej znane i najstarsze pod względem technologicznym. Sprężają powietrze za pomocą ruchomego tłoka w cylindrze. Często są wykorzystywane w warsztatach samochodowych. Występują w dwóch wersjach: olejowej i bezolejowej. Pierwsze z nich są niezwykle wydajne, ale wymagają regularnej wymiany oleju. Drugie zaś mają mniejszą moc, ale przy tym są bardziej kompaktowe, a co za tym idzie – poręczniejsze
• śrubowe – do kompresji powietrza – jak sama nazwa wskazuje – wykorzystują śruby. Takie urządzenia charakteryzują się wysoką wydajnością i cichym działaniem. Świetnie więc sprawdzają się w przemyśle;
• minikompresory – to urządzenia olejowe lub bezolejowe. Mają wydajność mniejszą niż klasyczne kompresory, ale moc wystarczającą do wykorzystania w podstawowych czynnościach domowych. Ze względu na kompaktowe gabaryty bez problemu zmieści się w bagażniku samochodu czy w garażu, w pobliżu stołu warsztatowego.

Kompresory powietrza to urządzenia, których rola sprowadza się do efektywnego zwiększania ciśnienia powietrza poprzez jego zagęszczanie. To, jaką rolę ostatecznie będą odgrywać w warsztacie czy domu, zależy jednak przede wszystkim od wykorzystywanych przez użytkownika akcesoriów, takich jak pistolet lakierniczy, piaskarka czy aerograf. Jeśli więc bliska ci osoba ma już kompresor, taki gadżet może być dobrym pomysłem na oryginalny prezent dla majsterkowicza.