
Jeśli chcesz mieć zawsze czysty piekarnik, przyjrzyj się jego funkcjom jeszcze przed zakupem i sprawdź, czy ma automatyczne programy czyszczenia. Jedne z najpopularniejszych technologii to czyszczenie katalityczne i czyszczenie pyrolityczne. Czy to skuteczne sposoby na pozbycie się przypalonych resztek jedzenia albo zaschniętego tłuszczu? Zobacz, na czym polegają te metody samoczyszczenia, poznaj ich zalety i wady i wybierz piekarnik najlepszy dla siebie.
W ARTYKULE: |
Czyszczenie katalityczne – co to za technologia i na czym polega
Czyszczenie katalityczne piekarnika to metoda, która wykorzystuje specjalne panele. Są one umieszczone na wewnętrznych ściankach piekarnika, zazwyczaj tylnej i bocznych. Te panele mają porowatą powłokę, która w dotyku przypomina papier ścierny. Panele katalityczne przyciągają i wchłaniają cząsteczki tłuszczu i brudu, więc mniej zanieczyszczeń osiada na innych elementach komory piekarnika – rusztach, prowadnicach czy szybie lub dnie.
W procesie katalizy pochłaniane zabrudzenia są rozpuszczane, gdy piekarnik nagrzeje się do temperatury już około 200–250°C, więc często dzieje się to na bieżąco, podczas użytkowania sprzętu. Piekarniki z funkcją czyszczenia katalitycznego, po wybraniu programu, rozgrzewają się do odpowiedniej temperatury, a czyszczenie trwa mniej więcej godzinę. Gdy piekarnik ostygnie, trzeba przetrzeć dno piekarnika miękką ściereczką. Elementy, które nie są pokryte powłoką katalityczną, trzeba czyścić standardowo, np. szybę czy dno. Natomiast wkładów katalitycznych nie można czyścić żadnymi środkami czyszczącymi, bo to uszkodzi ich powierzchnię. Od czasu do czasu, zgodnie z zaleceniami producenta, trzeba wymieniać wkłady.
Czyszczenie katalityczne piekarnika – zalety:
- Wygoda i automatyzacja – często odbywa się podczas zwykłego pieczenia, osobny program musisz uruchomić tylko czasami.
- Niższe zużycie energii niż pyroliza – kataliza działa w niższych temperaturach (200–350°C).
- Brak nieprzyjemnego zapachu.
- Łatwa konserwacja paneli.
Czyszczenie katalityczne piekarnika – wady:
- Niższa skuteczność niż pyroliza – nie radzi sobie tak dobrze z silnymi, przypalonymi zabrudzeniami i tłuszczem, nie zawsze usuwa mocno zaschnięty brud.
- Częściowe czyszczenie – panele pokrywają tylko część piekarnika (zazwyczaj boki i tył), dno, szyba i inne zakamarki nadal wymagają ręcznego czyszczenia.
- Konieczność wymiany paneli – z czasem tracą one swoje właściwości; częstotliwość wymiany zależy od intensywności użytkowania i wynosi od kilkunastu miesięcy do nawet 5–10 lat.
- Dodatkowe koszty eksploatacji – wymiana paneli to wydatek od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych.
Czyszczenie pyrolityczne piekarnika – na czym polega
To jedna z najbardziej skutecznych metod automatycznego czyszczenia piekarników. Polega na rozgrzaniu komory do bardzo wysokiej temperatury 480–500°C. W tak ekstremalnych warunkach wszystkie zabrudzenia – tłuszcz, przypalenia, resztki jedzenia – są całkowicie spalane i pozostaje po nich tylko trochę popiołu, który trzeba usunąć po zakończeniu programu i ostygnięciu. Pyrolityczne czyszczenie piekarnika dodatkowo dezynfekuje wnętrze, eliminuje bakterie i nieprzyjemne zapachy. Producenci zazwyczaj zalecają uruchamianie programu co 1–2 miesiące lub nawet rzadziej, w zależności od intensywności użytkowania sprzętu.
Piekarniki z funkcją czyszczenia pyrolitycznego mimo stosowania tak wysokich temperatur to urządzenia bezpieczne. Drzwi piekarnika są automatycznie blokowane i odblokowują się dopiero po ostygnięciu. Piekarniki te mają też ulepszoną izolację i często potrójne lub poczwórne szyby w drzwiach, co ogranicza nagrzewanie się ich zewnętrznej powierzchni. Mimo to jednak nie należy umieszczać piekarnika pyrolitycznego bezpośrednio obok lodówki. Wysoka temperatura może zwiększyć zużycie energii przez lodówkę, a nawet ją uszkodzić.
Czyszczenie piekarnika pyrolityczne – zalety:
- Wyjątkowa skuteczność – usuwa nawet najbardziej uporczywe zabrudzenia i tłuszcz.
- Kompleksowe czyszczenie – czyści całe wnętrze piekarnika, w tym trudno dostępne miejsca.
- Higiena i dezynfekcja – bardzo wysoka temperatura eliminuje bakterie i nieprzyjemne zapachy.
- Brak chemii – nie wymaga użycia żadnych detergentów.
- Bardzo duża wygoda i automatyzacja – po włączeniu programu twoja rola ogranicza się do zebrania popiołu.
Czyszczenie piekarnika pyrolityczne – wady:
- Wyższe zużycie energii niż kataliza – ze względu na bardzo wysoką temperaturę zużywa więcej prądu (ok. 2,5 do 4,7 kWh na cykl). Jednak koszt jednorazowego czyszczenia to zazwyczaj tylko 2–3 zł.
- Potencjalny zapach spalenizny – może się pojawić nieprzyjemny zapach, dlatego zaleca się dobrą wentylację kuchni.
- Długi czas trwania – nawet do 3 godzin.
- Zazwyczaj wyższa cena zakupu – takie piekarniki są zazwyczaj droższe.
Czyszczenie katalityczne czy pyrolityczne – szczegółowe porównanie
Zarówno czyszczenie katalityczne, jak i pyrolityczne ułatwiają utrzymanie czystości twojego piekarnika, różnią się jednak działaniem i efektywnością. Wybór metody czyszczenia automatycznego zależy od twoich preferencji i tego, jak intensywnie używasz piekarnika. Skuteczność i zakres czyszczenia są różne, tak jak cena urządzeń. Jeśli jeszcze nie wiesz, czy wybrać czyszczenie katalityczne, czy pyrolizę, w tabeli znajdziesz podstawowe różnice.
|
|
Czyszczenie katalityczne |
Czyszczenie pyrolityczne |
|---|---|---|
|
Mechanizm |
panele absorbujące i spalające tłuszcz i brud |
spalanie wszystkich zanieczyszczeń w bardzo wysokiej temperaturze |
|
Temperatura czyszczenia |
200–350°C |
480–500°C |
|
Skuteczność |
niższa, radzi sobie z lekkimi i średnimi zabrudzeniami |
bardzo wysoka, usuwa nawet najbardziej uporczywe zabrudzenia |
|
Zakres czyszczenia |
tylko powierzchnie pokryte panelami (zazwyczaj boki, tył); dno, szyba i inne zakamarki wymagają czyszczenia ręcznego |
cała komora piekarnika, w tym trudno dostępne miejsca |
|
Częstotliwość czyszczenia |
także podczas normalnego pieczenia; program katalizy co 5 pieczeń / 2–3 miesiące |
zalecane uruchomienie cyklu co 1–2 miesiące, w zależności od intensywności użytkowania |
|
Czas trwania cyklu |
często podczas pieczenia; cykl około godziny |
od 75 minut (lekkie) do 2–3 godzin (silne zabrudzenia) |
|
Zużycie energii |
niższe |
wyższe |
|
Koszty eksploatacji (poza energią) |
okresowa wymiana paneli |
brak dodatkowych kosztów, oszczędność na detergentach |
|
Wymagane czynności przed czyszczeniem i po nim |
usunięcie blach/rusztów, wytarcie komory, konieczność umycia powierzchni niepokrytych panelami |
usunięcie wszystkich akcesoriów i dużych resztek jedzenia, wytarcie popiołu po zakończeniu |
|
Bezpieczeństwo |
niższa temperatura zewnętrzna drzwi |
automatyczna blokada drzwi, wielowarstwowe szyby (drzwi gorące, ale bezpieczne) |
|
Zapachy/dym |
brak nieprzyjemnych zapachów |
możliwe nieprzyjemne zapachy/dym (wymaga wentylacji) |
|
Trwałość systemu |
panele zużywają się i wymagają wymiany, zgodnie z zaleceniami producenta |
system trwały, ryzyko zużycia uszczelek w niższej jakości modelach |
|
Cena zakupu piekarnika |
zazwyczaj niższa |
zazwyczaj wyższa |
|
Opinie użytkowników |
mieszane (wygoda vs. niedokładność, konieczność mycia części niepokrytych panelami, wymiana paneli) |
bardzo pozytywne (za skuteczność i minimalny wysiłek), bardzo rzadkie problemy (pęknięcie szyby) |
Czyszczenie katalityczne, pyrolityczne czy parowe
Wiele modeli piekarników oferuje czyszczenie parowe, czyli hydrolizę. To jednak bardzo delikatna opcja, nie usuwa brudu, a jedynie go zmiękcza i ułatwia ręczne czyszczenie komory. Jest idealna, gdy chcesz usunąć świeże zabrudzenia albo jako wstęp do gruntownego, ręcznego czyszczenia urządzenia. Właśnie dlatego piekarniki z funkcją czyszczenia parowego często łączą je z katalizą albo pyrolizą, by zapewnić wszechstronność i jeszcze bardziej ułatwić utrzymanie urządzenia w czystości dzięki automatyzacji całego procesu. Na mniejsze zabrudzenia możesz wtedy użyć pary, a na większe wykorzystać na przykład czyszczenie pyrolityczne.
Co warto wybrać – czyszczenie katalityczne czy pyrolityczne
Piekarniki z funkcjami samoczyszczenia to prawdziwe udogodnienie w kuchni. Zarówno czyszczenie katalityczne, jak i czyszczenie pyrolityczne mają swoje mocne strony i pewne ograniczenia.
Pyroliza to najpotężniejsze narzędzie – usuwa nawet najbardziej uporczywe i zaschnięte zabrudzenia z całej komory, spopielając wszystko w bardzo wysokiej temperaturze. Jest idealna dla tych, którzy używają piekarnika z dużą częstotliwością i chcą perfekcyjnej czystości bez wysiłku. Czyszczenie pyrolityczne całkowicie eliminuje konieczność ręcznego szorowania.
Kataliza to zaś rozwiązanie pośrednie. Działa na bieżąco, absorbując tłuszcz podczas pieczenia, ale nie radzi sobie z mocnymi przypaleniami tak skutecznie jak pyroliza, nie czyści też całej komory, część elementów trzeba myć ręcznie. Jest dobra do regularnego utrzymania czystości przy umiarkowanym użytkowaniu.
