Porównanie kart graficznych GeForce RTX serii 4000 i 5000 – jaką kartę NVIDIA wybrać

Nowa generacja kart graficznych – co warto wiedzieć

W październiku 2022 r. NVIDIA wprowadziła na rynek serię kart graficznych GeForce RTX 4000, opartą na architekturze Ada Lovelace. Seria ta zyskała uznanie dzięki znacznemu wzrostowi wydajności, innowacjom w zakresie ray tracingu oraz technologii DLSS 3.5. Dzięki tym rozwiązaniom gry działały znacznie sprawniej.

W styczniu 2025 r., podczas targów CES, NVIDIA zaprezentowała nową generację kart graficznych – serię RTX 5000, opartą na architekturze Blackwell. Nowe modele, między innymi Gigabyte GeForce RTX 5080 i Gigabyte GeForce RTX 5090, oferują ulepszone rdzenie RT i Tensor, pamięć GDDR7 oraz technologię DLSS 4 z funkcją Multi Frame Generation, co przekłada się na znaczący wzrost wydajności i jakości obrazu.

W obliczu tych zmian pojawia się pytanie: czy warto przejść z RTX 4000 na RTX 5000? Dla kogo taka aktualizacja będzie najbardziej opłacalna? W naszym artykule przyjrzymy się kluczowym różnicom między tymi generacjami, aby pomóc w podjęciu świadomej decyzji!

GeForce RTX 4000 vs 5000 – porównanie architektury

Seria kart graficznych NVIDIA GeForce RTX 5000, oparta na architekturze Blackwell, wprowadza znaczące ulepszenia w porównaniu z poprzednią generacją RTX 4000 z architekturą Ada Lovelace. 

W najprostszym ujęciu architektura to mózg karty graficznej – zestaw rozwiązań technologicznych, które definiują jej możliwości, szybkość działania i efektywność. Najnowsza architektura Blackwell jest szybsza, bardziej inteligentna i lepiej zoptymalizowana niż jej poprzedniczka. Dzięki niej gry nie tylko ładują się szybciej, ale również wyglądają bardziej realistycznie i działają płynniej – nawet przy najbardziej zaawansowanych efektach graficznych.

Największe różnice to przede wszystkim lepsze zarządzanie sztuczną inteligencją (czyli funkcjami typu DLSS), wydajniejszy system śledzenia promieni światła (ray tracing) oraz nowy typ pamięci, który przesyła dane szybciej i zużywa mniej energii. Dla zwykłego gracza oznacza to po prostu więcej klatek na sekundę, lepszą jakość obrazu i cichsze działanie komputera – szczególnie przy nowszych, bardziej zaawansowanych grach.

DLSS 3 vs DLSS 4 – co się zmieniło

DLSS (Deep Learning Super Sampling) to technologia firmy NVIDIA, która wykorzystuje sztuczną inteligencję do poprawy wydajności i jakości obrazu w grach. Porównamy teraz dwie najnowsze wersje – DLSS 3 i DLSS 4.

 

DLSS 3 – płynniejsza rozgrywka dzięki AI

Wprowadzony z kartami RTX 4000 DLSS 3 wykorzystuje sztuczną inteligencję do generowania dodatkowych klatek między tymi renderowanymi przez grę. Dzięki temu animacje są płynniejsze, a liczba klatek na sekundę wzrasta. Jednak w dynamicznych scenach mogą się pojawić drobne artefakty, takie jak ghosting.

DLSS 4 – jeszcze większa płynność i lepsza jakość

DLSS 4, który zadebiutował wraz z kartami RTX serii 5000, wprowadza technologię Multi Frame Generation, która pozwala na generowanie nawet trzech dodatkowych klatek na podstawie jednej renderowanej. Dzięki temu gry działają jeszcze płynniej, a zużycie pamięci wideo jest mniejsze. Nowy model AI oparty na architekturze Transformer lepiej analizuje ruch i kontekst, co przekłada się na wyższą jakość obrazu i redukcję artefaktów. Należy zaznaczyć, że DLSS 4 nie jest technologią stworzoną na wyłączność dla kart serii 5000 (wyjątkiem jest wspomniany chwilę wcześniej MFG) – część ulepszeń działa również na starszych RTX-ach.

Porównanie DLSS 3 i DLSS 4

Ray tracing w kartach graficznych z serii 4000 i 5000

Wprowadzenie technologii ray tracingu w kartach graficznych NVIDIA GeForce RTX zrewolucjonizowało sposób renderowania światła i cieni w grach komputerowych. Seria RTX 4000 wprowadziła trzeciej generacji rdzenie RT, które podwoiły wydajność w porównaniu z poprzednikiem. Dodatkowo zastosowanie technologii Shader Execution Reordering (SER) pozwoliło na bardziej efektywne przetwarzanie zadań związanych z ray tracingiem, co przełożyło się na płynniejsze i bardziej realistyczne efekty wizualne.

Seria RTX 5000 wprowadza czwartą generację rdzeni RT, które oferują dwukrotnie wyższą wydajność w przecięciach promieni z trójkątami oraz nowe technologie, takie jak silnik przecięć klastrów trójkątów i zaawansowane mechanizmy kompresji. Te ulepszenia umożliwiają bardziej efektywne przetwarzanie złożonych scen z dużą ilością detali geometrycznych, co przekłada się na jeszcze wyższy realizm i płynność w grach wykorzystujących technologię generowania promieni.

Koniec z opóźnieniami w grach – NVIDIA Reflex 2

NVIDIA Reflex 2 to najnowsza wersja technologii redukującej opóźnienia w grach, wprowadzona wraz z kartami graficznymi GeForce RTX 5000. Kluczową innowacją jest funkcja Frame Warp, która aktualizuje renderowaną klatkę na podstawie najnowszego ruchu myszy tuż przed jej wyświetleniem. Dzięki temu opóźnienie systemowe może zostać zredukowane nawet o 75%, co przekłada się na bardziej responsywną rozgrywkę, zwłaszcza w dynamicznych grach FPS, co szczególnie widać w tytułach takich jak Valorant czy The Finals.

Obecnie Reflex 2 jest dostępny wyłącznie dla kart z serii RTX 5000. NVIDIA zapowiedziała jednak, że w przyszłości technologia ta zostanie udostępniona również dla starszych modeli kart GeForce RTX, w tym serii RTX 4000, poprzez aktualizacje sterowników. Choć nie podano konkretnej daty wprowadzenia wsparcia dla wcześniejszych generacji, użytkownicy kart RTX 4000 mogą się spodziewać, że Reflex 2 stanie się dla nich dostępny już wkrótce.

Wydajność, czyli to co najważniejsze

Gdy porównujemy wydajność kart graficznych NVIDIA GeForce RTX serii 5000 i 4000, zauważalne są istotne różnice, szczególnie w kontekście gier wykorzystujących ray tracing oraz technologie oparte na sztucznej inteligencji. Za przykład mogą nam posłużyć Gigabyte GeForce RTX 5090, która oferuje około 30% wyższą wydajność w porównaniu z RTX 4090. Z kolei Gigabyte GeForce RTX 5080 przewyższa RTX 4080 o mniej więcej 15% w grach z włączonym ray tracingiem, bez aktywnego DLSS. W przypadku modeli RTX 5070 Ti i RTX 5070 zyski wydajności wynoszą odpowiednio około 20% i 25% względem ich odpowiedników z serii 4000.

Wprowadzenie technologii DLSS 4 z funkcją Multi Frame Generation w kartach RTX 5000 pozwala na generowanie nawet trzech dodatkowych klatek na podstawie jednej renderowanej, co znacząco zwiększa płynność animacji i redukuje zużycie pamięci VRAM. Dzięki temu w grach wspierających DLSS 4 karty RTX 5000 mogą osiągać nawet 2-krotnie wyższe liczby klatek na sekundę w porównaniu ze swoimi odpowiednikami z serii 4000. Dodatkowo zastosowanie pamięci GDDR7 w RTX 5000 zapewnia wyższą przepustowość i efektywność energetyczną, co przekłada się na lepszą wydajność w wymagających zadaniach graficznych.

Efektywność energetyczna RTX 5000 vs 4000

Architektura Blackwell wprowadza wiele ulepszeń, które zwiększają efektywność energetyczną. Pomimo braku zmiany procesu technologicznego NVIDIA osiągnęła znaczącą poprawę dzięki optymalizacjom architektonicznym, co pozwala na lepsze zarządzanie zużyciem energii. W praktyce oznacza to, że karty RTX 5000 oferują wyższą wydajność przy porównywalnym lub nieznacznie wyższym zużyciu energii w stosunku do serii RTX 4000. Dla użytkowników oznacza to nie tylko lepszą wydajność w grach i aplikacjach, ale także potencjalne oszczędności w zużyciu energii elektrycznej oraz mniejsze wymagania dotyczące systemów chłodzenia.

Chłodzenie na przykładzie kart graficznych marki Gigabyte

Gigabyte stosuje różne systemy chłodzenia w zależności od klasy karty graficznej – od solidnego Windforce po flagowe rozwiązania z serii AORUS. Poniżej krótko przedstawiamy trzy główne warianty chłodzenia, które można spotkać w modelach opartych na układach GeForce RTX 5000.

WINDFORCE

Trójwentylatorowy układ chłodzenia z naprzemiennym obrotem, ciepłowodami i komorą parową. Nowoczesne wentylatory Hawk i ulepszone materiały termiczne zapewniają dobrą wydajność oraz umiarkowany poziom hałasu.

AORUS Master

Topowe chłodzenie powietrzne z dużym radiatorem, trzema wentylatorami RGB Halo i opcjonalnym czwartym wentylatorem na backplate. Wykorzystuje kompozytową pastę metaliczną i żelowe pady, zapewniając świetne temperatury i kulturę pracy.

AORUS Xtreme Waterforce

Wersja z chłodzeniem wodnym – gotowy zestaw AiO z chłodnicą 360 mm lub blok wodny do custom loop. Zapewnia bardzo niskie temperatury i niemal bezgłośną pracę, idealną do mocno obciążonych konfiguracji.

Którą generację kart graficznych NVIDIA wybrać

Jeśli szukasz maksymalnej wydajności i najnowszych rozwiązań technologicznych, to seria RTX 5000 będzie najlepszym wyborem – zapewnia wyraźny skok jakości dzięki szybkiej pamięci GDDR7 oraz architekturze Blackwell, która lepiej radzi sobie z wymagającymi grami. Choć seria RTX 4000 wciąż oferuje świetną wydajność i wspiera ray tracing oraz DLSS, to coraz ciężej z jej dostępnością, a brak wsparcia dla najnowszych standardów sprawia, że może się szybciej zestarzeć. W kontekście nadchodzących premier seria 5000 jest lepszym, bardziej perspektywicznym wyborem.