Jaka antena do telewizji naziemnej? Standardy DVB-T2

Standardy transmisji – DVB-T2 a stare DVB-T

W tym artykule wyjaśnimy, jaka antena do TV naziemnej będzie najlepsza. Na początek uporządkujmy jednak informacje na temat standardów transmisji. Większość kanałów nadawanych ze stacji znajdujących się na ziemi przesyłana jest w standardzie DVB-T2/HEVC/H.265. Tak są kodowane multipleksy:

•          MUX-1: TVP ABC, Eska TV, Polo TV, Stopklatka, Antena HD, Fokus TV, TV Trwam;

•          MUX-2: TVN, TVN7, Polsat, Super Polsat, TV4, TV6, TV Puls, Puls 2;

•          MUX-4: Wydarzenia24 oraz kanały płatne w ramach abonamentu Polsat Box: Polsat Sport i Sport Extra HD, Eurosport 1 i 2, Eleven Sports 1 i 2, Polsat News HD, TVN 24 HD, TVN Turbo HD, TVN Style.

Do ich oglądania potrzebujesz przede wszystkim telewizora przystosowanego do odbioru DVB-T2 – to wszystkie odbiorniki sprzedawane od 2018 r., a także wiele starszych. Jeśli twój TV nie dekoduje tego formatu, konieczny jest osobny dekoder DVB-T2. Jeśli się zastanawiasz, jaka antena do telewizji naziemnej będzie najlepsza, zapamiętaj, że multipleksy 1, 2, 3 i 4 nadają na częstotliwościach UHF z polaryzacją poziomą.

Przejście na nowy standard DVB-T2 opóźnia nadawca państwowy z kanałami na MUX-3. Dlatego TVP1 i 2 HD, regionalne kanały TVP3, TVP3 Info, TVP Info HD, TVP Sport HD i TVP Historia wciąż da się oglądać również na starszych odbiornikach bez dekodera DVB-T2. Sytuacja ta może potrwać do końca 2023 r.

Podobnie wygląda sprawa MUX-8 z kanałami TVP ABC, TVP Kultura, TVP Kobieta, Metro, Zoom TV, Nowa TV i WP – wszystkie w rozdzielczości SD. MUX-8 to jedyny multipleks transmitujący na częstotliwościach VHF, większość nadajników z polaryzacją pionową, a część (np. Warszawa) z poziomą. Z tego powodu wymaga specjalnej anteny lub dwóch anten. Zmiana standardu kodowania nastąpi tu do końca 2030 r. Uwaga – na każdym multipleksie rozkład kanałów ulega częstym rotacjom.

Jaka antena naziemna do odbioru MUX-8?

Jeśli kupujesz nowy telewizor, powinieneś od razu pomyśleć o tym, jaka antena do telewizji naziemnej będzie najlepsza. Zmiana standardu nadawania nic w tym zakresie nie zmieniła, starsze anteny wyłapują zakres częstotliwości, na które przeniosły się trzy multipleksy. Więcej na temat migracji (refarmingu) pasm pisaliśmy w artykule o nowej telewizji naziemnej.

Na pewno chcesz odbierać pełne spektrum kanałów, także z nadającego w polaryzacji pionowej multipleksu 8. Dlatego do MUX-8 potrzebujesz anteny specjalnej albo dwóch anten. Należy zaznaczyć, że w wielu wypadkach nadajniki MUX-8 nie są zlokalizowane na tych samych masztach co nadajniki pozostałych multipleksów, a w dodatku umiejscowione są zazwyczaj niżej. „Ósemka” wystartowała jako ostatni multipleks, z dużym opóźnieniem względem pozostałych – na innych częstotliwościach, bo w dostępnym dla telewizji naziemnej paśmie UHF zrobiło się już za gęsto. Multipleksy 1, 2, 4 (i tak się stanie z 3) zwolniły pasmo dla sieci 5G. Odmienne pasmo VHF „ósemki” nie jest na razie do tego celu przeznaczone, więc tu pośpiech ze zmianą standardu nadawania na DVB-T2 (i częstotliwości) nie jest konieczny.

Zatem jaka antena do TV naziemnej MUX-8 jest właściwa? Najlepiej szerokopasmowa antena odbierająca VHF, z ruchomym dipolem do zmiany polaryzacji – takie modele mają zazwyczaj w nazwie „combo”. Jeśli nie możesz złapać tych kanałów, być może twoja antena nie odbiera tego pasma. Konieczne są też właściwa polaryzacja anteny i wycelowanie w nadajnik – być może po przestawieniu na pion, zmianie azymutu i elewacji uzyskasz sygnał, przeprowadź najpierw takie testy. Polaryzację zmieniasz, przestawiając dwubiegunowy, symetryczny układ rurek zwany dipolem. Informacje o lokalizacji nadajników i polaryzacji sygnału znajdziesz na stronie operatora infrastruktury, firmy Emitel. Warto też podejrzeć ustawienie u sąsiadów, na balkonach czy dachach, jeśli masz taki widok.

Rodzaje anten do telewizji naziemnej

O tym, jaka antena do telewizji naziemnej będzie najlepsza dla ciebie, decydują przede wszystkim odległość od nadajnika i ukształtowanie terenu. Im dalej do nadajnika, tym mocniejszej anteny potrzebujesz – to wartość nazywana zyskiem, określana w decybelach.

Ze względu na miejsce montażu wyróżniamy:

•          anteny wewnętrzne (pokojowe) – powinny wystarczyć telewidzom miejskim, bo odległość od nadajnika jest nieduża. Często są ładne, mają rozmaite formy dzięki zabudowanej konstrukcji panelowej (anteny aktywne – patrz dalej), stoją po prostu na podstawce obok telewizora. Umiejscowienie anteny w pokoju wiąże się jednak z potencjalnymi zakłóceniami od wielu urządzeń elektronicznych, osłabieniem sygnału przez ściany, okna. O tym, czy i jaka antena DVB-T2 pokojowa będzie odpowiednia, decyduje wiele czynników związanych z „warunkami elektromagnetycznymi” w mieszkaniu. Pamiętaj, że sprzęt kupiony przez internet możesz zwrócić bez podania przyczyny w ciągu dwóch tygodni;

•          anteny zewnętrzne (balkonowe, dachowe) – gwarantują oczywiście lepszy odbiór sygnału, lecz oznaczają konieczność montażu, poprowadzenia kabla, nie zawsze są ozdobą balkonu;

•          anteny wewnętrzno-zewnętrzne – uniwersalne modele z możliwością montażu na podstawce lub w uchwycie, z obudową odporną na warunki atmosferyczne. To zazwyczaj panelowe anteny aktywne.

Kolejne rozróżnienie dotyczy właśnie sposobu odbierania sygnału:

•          anteny pasywne nie wymagają zasilania, zbierają sygnał dzięki wieloelementowej metalowej konstrukcji. Im większej, tym lepiej – zwłaszcza w przypadku anteny zewnętrznej. Anteny pasywne wewnętrzne mają zazwyczaj wysuwane dipole – jak radyjko. Są podatne na zakłócenia falami urządzeń elektrycznych i na warunki pogodowe. Ale są tanie – to te dobrze znane, charakterystyczne „rozczapierzone” konstrukcje obecne na dachach i balkonach od dekad;

Następne rozróżnienie konstrukcyjno-technologiczne:

•          anteny kierunkowe – klasyczne anteny pasywne, typu yagi, trzeba wycelować w kierunku nadajnika. Mają duży zysk – im więcej elementów składowych, tym są skuteczniejsze. Zalecane do odbioru sygnału z odległego nadajnika, do mniej więcej 60 km;

•          anteny dookólne – konstrukcja panelowa, zewnętrzna, aktywna, zbiera sygnał z kilku nadajników, z każdej strony, najczęściej mają kształt koła;

•          anteny szerokokątne – o dużym zysku, nie wymagają tak precyzyjnego ustawienia jak anteny kierunkowe. W połączeniu z przedwzmacniaczem odbierają sygnał z odległości nawet 100 km;

•          anteny szerokopasmowe siatkowe – zewnętrzne, potrafią zebrać sygnał z kilku nadajników, ale często ich zysk nie jest bardzo wysoki, przeznaczone są do odbioru z niewielkich odległości.

Telewizja naziemna – jaka antena będzie skuteczna

Jeśli się zastanawiasz, jaka antena do telewizji naziemnej będzie skuteczna, zwróć uwagę na najważniejsze parametry:

•          zysk – podawany w decybelach (dB lub dBi), świadczy o potencjale odbiorczym anteny;

•          wzmocnienie – parametr anten aktywnych, dotyczy ich potencjału wzmacniania sygnału. Ważniejsze są zysk i odbiór sygnału nieprzetworzonego, należy unikać wzmacniania;

•          zaszumienie – parametr związany ze wzmacnianiem sygnału przez anteny aktywne, im mniejsze zaszumienie (powstające wskutek wzmocnienia), tym mniej zakłóceń obrazu;

•          filtr LTE – eliminuje dodatkowo zakłócenia z sieci komórkowych.

Generalna porada, przedstawiana przez firmę Emitel: najlepsza jest antena zewnętrzna, kierunkowa, pasywna, zainstalowana jak najwyżej. Wzmacniacze anten aktywnych często powodują degradację jakości obrazu, charakterystyczne cyfrowe zakłócenia, zawieszenia.