Powierzchnie procesorów i systemów chłodzenia są nieidealne. Dlatego powstała pasta termoprzewodząca do procesora, która zwiększa powierzchnię przewodzenia ciepła i pomaga radiatorom efektywniej chłodzić podzespoły. Na rynku do wyboru jest wiele rodzajów takiej pasty. Przeczytaj artykuł, aby się dowiedzieć, jak wybrać pastę termoprzewodzącą!
Po co jest pasta termoprzewodząca?
Wyobraźmy sobie nieskazitelnie oszlifowaną powierzchnię. Najlepiej metalowy krążek. Mimo pozornie idealnej płaskości na jego powierzchni znajdują się mikroszczeliny, których po prostu nie widać gołym okiem.
IHS (metalowy element procesora), tak jak oszlifowana płytka chłodzenia, ma mikroskopijne nierówności. Choć oba te elementy są zrobione z metali mających bardzo dużą przewodność cieplną, to przez te nierówności chłodzenie nie działa optymalnie, a tym samym nie ochładza CPU. Dlaczego? W szczelinach jest powietrze, które ma zdolność izolacji termicznej, a tym samym zmniejsza wydajność chłodzenia.
Pasta do procesora rozsmarowana po jego powierzchni pozwala „zatkać” nierówności i doprowadzić do pełnego styku obu elementów. Czy jest potrzebna? Technicznie rzecz biorąc nie, ponieważ radiator tak czy inaczej będzie w jakimś stopniu chłodził procesor. Jednakże będzie on osiągał tak wysokie temperatury, że spowoduje to zmniejszenie wydajności CPU, a w efekcie nawet jego uszkodzenie.
Warto również zaznaczyć, że pasta termoprzewodząca do procesora może być używana również przy innych podzespołach. Choć trudno sobie wyobrazić wiele takich komponentów, to częstym zabiegiem jest wymiana pasty na czipie karty graficznej.
Z czego składa się pasta do procesora?
Pasta do procesora złożona jest z tzw. ciekłej matrycy oraz cząstek termoprzewodzących, które ją wypełniają. Matrycą są między innymi wszelkie rodzaje żywicy epoksydowej, silikony, poliuretany czy akrylany. Jako elementy termoprzewodzące stosuje się przykładowo tlenki glinu i cynku czy azotki boru.
Zazwyczaj jest ona w formie masy przypominającej… pastę. W zależności od użytych materiałów można trafić na pasty gęste lub rzadkie. Co ciekawe, istnieją również w formie praktycznie płynnej. Składają się z metali w formie ciekłej, najczęściej z galinstanu (stopu galu, indu i cyny). Są one jednak bardzo trudne w nakładaniu i mogą powodować korozję.
Najlepsza pasta termoprzewodząca – jak wybrać?
Najlepsza pasta termoprzewodząca to oczywiście taka, która ma jak największe przewodnictwo cieplne, bo to jest właśnie jej cechą główną. Jednakże biorąc pod uwagę inne czynniki, można dojść do wniosku, że nie warto decydować jedynie na podstawie termoprzewodności. Najlepiej przewodzą ciepło wspomniane wyżej ciekłe pasty termoprzewodzące. Jednakże ze względu na ich stan skupienia bardzo trudno je zastosować, aby nie naruszyć podzespołów. Ponadto mogą powodować korozje przy zetknięciu z metalami takimi jak np. aluminium. Istnieją oczywiście inne metalowe pasty, niekoniecznie w formie ciekłej, ale wciąż nieodpowiednie ich nałożenie może powodować np. zwarcia ze względu na to, że są przewodnikami.
Najbezpieczniejszym wyborem zawsze pozostają silikonowe pasty termoprzewodzące. Są dość gęste, łatwo rozsmarować je po powierzchni procesora i ewentualnie usunąć. Jednak wciąż mogą mieć inną przewodność w zależności od zastosowanego wypełniacza. Jednymi z najlepszych na rynku są pasty z drobinkami diamentów, choć oczywiście są dość drogie.
Jaka pasta termoprzewodząca? Taka, która jest gęsta i ma dużą przewodność cieplną. Im większa, tym lepsza. To bardzo proste.
Pasta do procesora – krzyżyk czy kropka?
W internecie od bardzo wielu lat trwa dyskusja, jak powinna być nakładana pasta do procesora. Jedni twierdzą, że powinien to być krzyżyk na IHS, a inni wyciskają jedynie niedużą kropkę. Po zamontowaniu chłodzenia na gniazdo procesora „namalowany” znaczek oczywiście rozejdzie się po całym IHS.
Prawda jest taka, że wszystko zależy od ilości nałożonej pasty termoprzewodzącej. Zatem jak należy zrobić to dobrze? Na oko. Bardzo trudno jest wymierzyć jej dokładną ilość. Na szczęście nie ma się czego obawiać, ponieważ używając silikonowej pasty (bądź innej nieprzewodzącej prądu), niczego się nie uszkodzi. Jedynym minusem będzie to, że przy jej wymianie będzie trzeba bardziej posprzątać.
Warto zadać sobie jeszcze pytanie – jaka powinna być właściwa temperatura procesora? Przeczytaj ten artykuł, aby poznać dokładne zalecenia.