Ustawienie anteny satelitarnej – montaż krok po kroku

Łukasz Figielski

Samodzielne ustawienie anteny satelitarnej jest możliwe nawet dla amatora, zwłaszcza jeśli chodzi o drobną korektę po wichurze. Samemu da się też wykonać pierwszy montaż, choć to zadanie znacznie trudniejsze. Podpowiadamy, jak ustawić antenę satelitarną z miernikiem i bez miernika, z wykorzystaniem kalkulatorów online, telefonu, prostych urządzeń nawigacyjnych, a nawet słońca i cienia!

Zobacz także: Jak ustawić antenę naziemną?

Z ARTYKUŁU DOWIESZ SIĘ:

  1. Czym jest telewizja satelitarna? System przełomu systemów
  2. Jak działa telewizja satelitarna – kosmos dla mas
  3. Montaż anteny satelitarnej: azymut, elewacja i skręt
  4. Ustawienie anteny satelitarnej w praktyce
  5. Kierunek ustawienia anteny satelitarnej – słońce i cień
  6. Montaż anteny satelitarnej na dwa satelity, czyli… zez

 

Czym jest telewizja satelitarna? System przełomu systemów

Najpierw wyjaśnijmy, co to właściwie jest telewizja satelitarna. To system nadawania programów z wykorzystaniem satelitów poruszających się równo z obracającą się Ziemią. Ustawienie anteny satelitarnej polega na nakierowaniu jej na odpowiedniego satelitę – to zadanie znacznie trudniejsze niż w przypadku anten do odbioru telewizji DVB-T2. Za pomocą takich transmiterów można pokryć sygnałem ogromne obszary. Także dzikie miejsca, gdzie stawianie nadajników naziemnych jest niemożliwe czy nieopłacalne. Telewizja satelitarna to niezależność od warunków geograficznych, pogodowych, politycznych…

Kiedy pojawiła się taka możliwość w późnym PRL-u – technologiczna, ale jedynie teoretyczna – zakup i ustawienie anteny satelitarnej (wielkiej, dwumetrowej) wymagały nie tylko 2 tys. dol., lecz również pozwolenia. W praktyce kontakt ze światem TV ograniczał się do programu „Bliżej świata” w Dwójce. Dziś zakup i ustawienie satelity z całym zestawem to wydatek niewiele ponad 200 zł. To sygnał cyfrowy, już nie analogowy – tysiące gigabajtów na sekundę. To telewizja bezpłatna (w tym transmisje sportowe ZDF i ARD) oraz kodowana (Polsat Cyfrowy, NC+). To setki kanałów, także w rozdzielczości 4K.

Do odbioru telewizji satelitarnej potrzebne są:

•          antena satelitarna (średnica 80–100 cm, w Polsce Zachodniej wystarczy 60 cm);
•          konwerter LNB (Low-noise Block) – mocowany na końcu jej wysięgnika;
•          uchwyt;
•          dekoder telewizji satelitarnej – może być sprzedawany w pakiecie z abonamentem, podłączany do TV.

 

Jak działa telewizja satelitarna – kosmos dla mas

Satelity telewizyjne poruszają się po orbicie geostacjonarnej 36 tys. km nad równikiem, stukrotnie dalej niż stacje kosmiczne, niemal dwukrotnie dalej niż satelity GPS. Pędzą 11 tys. km/h, czyli 3 km/s, z zachodu na wschód, zapętlone w elipsie dośrodkową siłą grawitacji naszej planety. Czas obiegu Ziemi przez satelitę wynosi dobę, a dokładnie dobę gwiazdową: 23 godz., 56 min i 4 s. W ten sposób jest „zawieszony nieruchomo”, być może gdzieś nad twoim domem. Niezależnie od tego, jaki wybierzesz kierunek ustawienia anteny satelitarnej, większość satelitów będzie... niedostępna. Każdy „widzi” 43% globu. Satelity nie mają też możliwości, by przekazać sygnał na tereny okołobiegunowe, zasięg kończy się na równoleżnikach północnym i południowym 81,3°. To jednak oznacza, że w zasięgu telewizji satelitarnej są nawet Spitsbergen i Ziemia Ognista, 100% ludzkości, 8 mld osób.

Pierwsze takie obiekty wyleciały w połowie ubiegłego wieku, dziś na wyjątkowej i odległej orbicie jest dość tłoczno, pół tysiąca satelitów – choć i tak 90% znajduje się bliżej Ziemi. Proporcje zmienił w ostatnich latach Elon Musk wystrzeliwujący na niską orbitę tysiące Starlinków. Ze względu na dystans sygnał ma spore opóźnienie, w obie strony podróżuje „aż” ćwierć sekundy. Dlaczego tak ważny jest kąt ustawienia anteny satelitarnej? Bo sygnał telewizyjny – w przypadku telewizji satelitarnej na częstotliwości 11 i 12,5 GHz – podróżuje odbity od odległego satelity, antena musi spoglądać dokładnie w ten rejon nieba. Satelita żyje kilkanaście lat, maksimum ćwierć wieku. Po tym czasie zostaje wysłany na orbitę cmentarną, dosłownie kawałek dalej – 300 km. 

Satelita_geostacjonarny

Na początku lat 90. wszystkie europejskie „talerze” skierowane były na pozycję orbitalną 19,2° E – pierwszego satelitę Astra, który pomógł nam się otworzyć na świat. Dziś to wciąż jeden z najważniejszych kierunków dla anten z tego rejonu. Drugi popularny namiar to 13° E – grupa satelitów Hot Bird. Jeśli się zastanawiasz, jak ustawić antenę satelitarną Polsatu i NC+ – celuj właśnie w tym kierunku, bo obaj nadawcy korzystają z tych samych satelitów. Poniżej opisujemy, co to dokładnie znaczy w praktyce. Nad Polską „wisi” jeszcze kilkadziesiąt innych satelitów telewizyjnych – od 75° E aż po 63° W. 

 


Montaż anteny satelitarnej: azymut, elewacja i skręt

Montaż anteny satelitarnej rozpocznij… przy biurku. Musisz poznać kilka liczb niezbędnych do rozpoczęcia prac na wysokościach. Aby ustalić, jaki jest kąt ustawienia talerza, ustal:

•          azymut, czyli kierunek lewo – prawo;
•          elewację, czyli nachylenie, kierunek góra – dół;
•          kąt skręcenia (polaryzacji) konwertera.

Właściwy kąt ustawienia anteny satelitarnej jest prosto ustalić, bo to działanie matematyczne, zmiennymi są:

•          lokalizacja anteny, czyli twoja wysokość i szerokość geograficzna;
•          położenie satelity (a dokładnie grupy satelitów) – wybierzesz prawdopodobnie Astrę lub Hot Birda. 

W internecie znajdziesz wiele stron z kalkulatorami tych parametrów – odpowiedź na pytanie, jak ustawić antenę satelitarną, to trzy wartości kątowe wyrażone w stopniach. Antena jest skierowana na południe, północ masz za plecami. W Polsce wartość azymutu wynosi mniej więcej 165–190°, zwiększa się z zachodu na wschód. To oznacza, że w Szczecinie strzelasz niemal równo w południk zerowy albo na prawo od niego, w Białymstoku celujesz o kilkanaście stopni bardziej w lewo.

Mniejsze wahania występują w wartości elewacji: to mniej więcej 30°, oczywiście do góry. Skala z podziałką najczęściej znajduje się na uchwycie.

Została jeszcze kwestia polaryzacji, czyli przekręcanie konwertera, który zbiera sygnał odbity przez talerz, przekształca, wzmacnia i przesyła do dekodera. Ustawienie anteny satelitarnej w ostatnim kroku to właśnie ustawienie konwertera, aby właściwie przekształcił sygnał. Przekręcasz element z mocowaniem kabla (lub kabli), bardzo delikatnie. Wartość polaryzacji to mniej więcej 5° – przewód skierowany w dół, lekko w lewo (patrząc od strony konwertera, na talerz).


Aplikacja_satelitarna


Na obrazku pokazujemy, jak ustawić antenę satelitarną za pomocą telefonu. Jest do tego wiele aplikacji – podają liczby albo nawet rysują kierunek na mapie.
 

 

Ustawienie anteny satelitarnej w praktyce

Znacznie trudniejszą sztuką jest etap drugi, mechaniczne ustawienie anteny satelitarnej, celujesz w obiekt oddalony o 36 tys. km. Pomyśl o tym jak o teleskopie z potężnym przybliżeniem, liczą się milimetry, w każdej płaszczyźnie.

Przy manewrowaniu anteną możesz wykorzystać:

•          kompas – do ustawiania zgodnie z wartością azymutu (upewnij się, że wskazań nie zaburzają elementy magnetyczne);
•          inklinometr, czyli pochyłomierz – do ustawiania zgodnie z wartością elewacji (jeśli na uchwycie brakuje podziałki);
•          miernik siły sygnału.

W praktyce częściej niż urządzenia nawigacyjne ery Kolumba praktykowane jest właśnie ustawienie anteny satelitarnej miernikiem. To urządzenie w taniej analogowej wersji warte kilkadziesiąt złotych, przykręcane do toru transmisyjnego (czyli kabla) między konwerterem a dekoderem. Wskazuje strzałką na skali i charakterystycznym nieprzyjemnym piskiem siłę sygnału. W droższej, cyfrowej odmianie informuje cyframi na ekranie, może być też rodzajem małego telewizorka. Przesuwając antenę w lewo i prawo, w dół i górę, a na końcu kręcąc konwerterem, ustalisz, kiedy sygnał jest najmocniejszy, jakie jest maksimum. I to będzie prawidłowa pozycja.

Zastanawiasz się, jak ustawić antenę satelitarną bez miernika? Jeśli chodzi tylko o drobną korektę po wichurze, jakość sygnału da się sprawdzać po prostu na telewizorze. W operacji może pomóc inny z domowników. Przy pierwszej instalacji to też jest możliwe. A niektórzy po prostu biorą ze sobą odbiornik TV na balkon czy dach… 

 

 

Kierunek ustawienia anteny satelitarnej – słońce i cień

Kierunek ustawienia anteny satelitarnej ustala na początku metodą „na sąsiada”, podejrzyj, jak to wygląda na balkonie obok. Potem przesuwaj w obu płaszczyznach, aż na mierniku czy telewizorze pojawią idealne wskazania siły i jakości. Upewnij się, że na trasie do satelity nie ma budynku, słupa ani drzew. Pamiętaj, że drzewa niskie z czasem rosną. Szkodliwość przeszkód zobaczysz na talerzu jako cień – nie powinien zasłaniać konwertera. Metoda sprawdza się np. w przypadku węgła wnęki okiennej, gdy antena musi wystawać na długim uchwycie.

Polecane akcesoria antenowe
  • 44,99 zł
  • 149,99 zł
  • 119,99 zł
  • 59,99 zł
  • 99,99 zł
  • 29,99 zł
  • 64,99 zł
  • 44,99 zł
  • 79,99 zł

Istnieją specjalne kalkulatory online, które podpowiadają, o której godzinie danego dnia należy dokonać montażu anteny satelitarnej z wykorzystaniem cienia rzucanego przez konwerter, i obliczają wskaźnik korekcji aktualnej elewacji. Założenie tej metody – jest to dzień słoneczny. Metodologia zegara słonecznego:

•          złap cień konwertera, zmieniając elewację;
•          naprowadź cień konwertera precyzyjnie na wysięgnik;
•          skoryguj elewację zgodnie ze wskaźnikiem kalkulatora.

Są też inne, jeszcze bardziej harcerskie pomysły na to, jak ustawić antenę satelitarną bez miernika, o wskazanej przez kalkulator online godzinie. Wykorzystują słońce, ekierkę lub sznurek – prawidłowo wygenerowane cienie wskażą kierunek.

Podczas montażu anteny satelitarnej do elewacji pamiętaj, że najważniejsze jest przykręcenie górnych śrub, to one trzymają konstrukcję. To w tym miejscu w trakcie eksploatacji najczęściej dochodzi do obluzowania czy nawet wyrwania na skutek działania wiatru, śniegu, zwierząt.

Uwaga, jeśli montujesz antenę w okolicach równonocy wiosennej lub jesiennej, mniej więcej koło południa następuje zjawisko szumu słonecznego, gdy gwiazda przechodzi przez trajektorię satelitów geostacjonarnych i osłabia sygnał.

 

Montaż anteny satelitarnej na dwa satelity, czyli… zez

Montaż anteny satelitarnej na dwa lub większą liczbę satelitów jest możliwy. Nazywamy go… instalacją z zezem. Należy zainstalować kolejne konwertery, jeden obok drugiego – albo konwerter podwójny typu monoblock z przełącznikiem DiSeqC – polaryzacja każdego jest ustawiona względem innego satelity. Taki zabieg da się zastosować w przypadku „nieodległych” satelitów. W polskiej praktyce – Astra 19,2° E i Hot Bird 13° E. Do tego celu potrzebna jest większa antena, minimum 80 cm.

Drugim sposobem na ustawienie anteny satelitarnej na dwa satelity jest automatyczna obrotnica, która przesuwa cały talerz.

Warto zaznaczyć, że konwerter antenowy może mieć kilka wyjść – to oznacza, że możesz go podłączyć do kilku telewizorów (dekoderów). Wyróżniamy konwertery: single, twin, quad i octo.

Życzymy prostej instalacji i przyjemnego odbioru!

Czy ten artykuł był dla Ciebie przydatny?

Napisz nam, co myślisz

0/2000
Administratorem danych osobowych jest Euro-net Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, właściciel marki RTV EURO AGD, adres: 02-273 Warszawa ul. Muszkieterów 15, @: daneosobowe@euro.com.pl, telefon: 855 855 855, (Administrator). W Polityce Prywatności Administrator informuje o celu, okresie i podstawach prawnych przetwarzania danych osobowych, a także o prawach jakie przysługują osobom, których przetwarzane dane osobowe dotyczą, podmiotom którym Administrator może powierzyć do przetwarzania dane osobowe, oraz o zasadach zautomatyzowanego przetwarzania danych osobowych, w tym ich profilowaniu.

Zostaw nam swoją opinię

Przykro nam, że ten artykuł nie spełnił Twoich oczekiwań. Chcemy się dowiedzieć, co możemy poprawić.

Wybierz jedną z opcji: *

Jeśli chcesz, podaj nam więcej szczegółów:

0/2000
Administratorem danych osobowych jest Euro-net Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, właściciel marki RTV EURO AGD, adres: 02-273 Warszawa ul. Muszkieterów 15, @: daneosobowe@euro.com.pl, telefon: 855 855 855, (Administrator). W Polityce Prywatności Administrator informuje o celu, okresie i podstawach prawnych przetwarzania danych osobowych, a także o prawach jakie przysługują osobom, których przetwarzane dane osobowe dotyczą, podmiotom którym Administrator może powierzyć do przetwarzania dane osobowe, oraz o zasadach zautomatyzowanego przetwarzania danych osobowych, w tym ich profilowaniu.

Dziękujemy za dodatkowy komentarz!

Zapisaliśmy Twoją wiadomość. Pomoże nam poprawić i ulepszyć treści w serwisie.

Dziękujemy! Zapisaliśmy Twoją opinię

Już zapisaliśmy Twój głos!

Dziękujemy!