Jakie garnki kupić – wybierz z nami najlepsze dla siebie

Od czego zacząć, by wybrać dobre garnki

Chcesz znaleźć garnki, które będą solidne, trwałe i bezpieczne dla zdrowia? Choć oferta rynkowa jest ogromna i różnorodna, bez trudu możesz wybrać z niej produkty, które idealnie dopasujesz do swojej kuchni i które posłużą ci na dłużej. Pomożemy ci w poszukiwaniach i poprowadzimy krok po kroku do właściwego wyboru.

Przede wszystkim zastanów się, jakie masz potrzeby i czego oczekujesz. Nie pomijaj tego etapu. Jeśli twoja kuchnia jest sercem domu, masz urozmaicony jadłospis i gotujesz codziennie, twoje garnki muszą ci to umożliwiać. Potrzebujesz więc różnorodnego, rozbudowanego zestawu naczyń: mniejszych i większych garnków, rondli, patelni i garnków specjalistycznych, np. do szparagów, makaronu czy gotowania na parze. Rozważ więc zakup całego zestawu, to tańsze rozwiązanie niż kupowanie pojedynczych naczyń. I dobry punkt wyjścia, by stworzyć kolekcję, która idealnie odpowiada na twoje potrzeby.

Taki komplet zajmuje jednak sporo miejsca, więc jeśli gotujesz raczej sporadycznie, kup jeden porządny garnek o średniej pojemności i dobierz do tego rondelek i patelnię. Z takim niewielkim zestawem przygotujesz od czasu do czasu nawet trochę bardziej wymagający posiłek. A jeśli gotowanie ci się spodoba, bez trudu uzupełnisz swoją kolekcję.

Co dalej? Aby wybrać dobrze, weź pod uwagę:

•                 rodzaj kuchenki, którą masz;

•                 grubość dna i ścianek oraz wagę naczynia;

•                 materiał, z którego jest wykonany korpus garnka;

•                 powłokę, którą jest zabezpieczony;

•                 wygodę użytkowania – uchwyty, pokrywki, wewnętrzne miarki, przechowywanie.

Po przeanalizowaniu tych parametrów poznasz konkretne właściwości garnka. Będziesz wiedzieć, czy jest wytrzymały i trwały, jak rozprowadza i utrzymuje ciepło, czy wchodzi w reakcję z jedzeniem i czy w związku z tym jest bezpieczny. Dowiesz się także, czy łatwo go umyć i czy nadaje się do zmywarki. Wszystko to bezpośrednio wpływa na twój komfort, warto więc poświęcić chwilę na wybranie odpowiedniego sprzętu.

Jakie garnki na indukcję, a jakie na kuchenkę gazową

Jeśli akurat nie masz zamiaru zrobić remontu generalnego w swojej kuchni, dobierz nowe garnki do rodzaju kuchenki, którą masz. Ten temat nie jest skomplikowany. Jeśli chodzi o kuchenki gazowe i płyty ceramiczne, to możesz na nich używać wszystkich garnków, niezależnie od tego, z jakiego materiału są wykonane. W takim przypadku możesz się już skupić na kolejnych kryteriach wyboru.

Trochę więcej uwagi muszą tutaj poświęcić ci, którzy kupują garnki na indukcję. Jakie wybrać, by można było w nich bez problemu przygotować jedzenie? Płyta indukcyjna działa z wykorzystaniem pola magnetycznego i wymaga stosowania określonego rodzaju naczyń. Ich dno musi być grube i zbudowane z materiału ferromagnetycznego, czyli takiego, który przyciąga magnes i umożliwia powstanie prądów wirowych odpowiedzialnych za wytworzenie ciepła. Naczynia z innym dnem nie zostaną wykryte przez płytę indukcyjną i po prostu nic na niej nie ugotujesz. Korpus garnka może być wykonany z dowolnego materiału, tutaj liczy się budowa dna.

Ponadto na płycie indukcyjnej najlepiej sprawdzą się garnki, które mają:

•                 całkowicie płaskie dno, bez żadnych żłobień i wytłoczeń, żeby dobrze przylegało do płyty;

•                 średnicę dopasowaną do pola grzewczego (chyba że płyta wykrywa wielkość naczynia automatycznie).

Aby łatwiej było je znaleźć, garnki na indukcję są oznaczone symbolem przypominającym zwojnicę.

Jak gotować efektywnie – dno, ścianki i waga garnków

Już wiemy, że odpowiednia budowa dna garnka ma kluczowe znaczenie w przypadku naczyń przeznaczonych na kuchenki indukcyjne. Jednak na ten aspekt warto zwrócić uwagę także w przypadku kupowania garnków na inne kuchenki. Ważne bowiem, by dno było wielowarstwowe – 3 warstwy materiałów dobrze przewodzących ciepło to minimum. A im grubsze dno, tym lepiej. Można spotkać garnki, których dno ma aż 11 warstw.

Dlaczego to ważne? Im grubsze dno, tym mniej podatne na odkształcenia, więc zawsze dobrze przylega do płyty i optymalnie się nagrzewa. To także lepsze przewodzenie ciepła, równomierne jego rozprowadzanie (co zapobiega przypalaniu się potraw) i dłuższe utrzymanie temperatury.

Istotna jest także grubość ścianek garnka. Nie powinny być one cienkie, bo wtedy utrzymywanie temperatury jest słabsze i gotowanie mniej efektywne. To wszystko przekłada się na wagę garnków – dobre garnki nie są bardzo lekkie, swoje ważą. W tym wypadku wyższy ciężar jest zaletą, a nie wadą.

Z czego zrobione są garnki – materiały i powłoki

To temat obszerny, jednak warto się z nim zapoznać, żeby mieć pewność, że wybieramy słusznie. Te dwie jego odsłony – czyli materiały, z których wykonane są korpusy, i powłoki, którymi pokrywa się naczynia, zwłaszcza wewnątrz – łączą się ze sobą.

Jeśli chodzi o korpus garnka, to najczęściej spotkamy garnki stalowe i aluminiowe, a także żeliwne i miedziane. Dostępne są również garnki szklane i gliniane. Jeśli zaś chodzi o powłoki, to zazwyczaj wybieramy powłoki nieprzywierające, np.: non stick z polimeru PTFE, tytanowe, mineralne (granitowe, marmurowe), ceramiczne lub emaliowane. Zatem jakie garnki wybrać? Poniżej przedstawiamy charakterystykę tych materiałów.

1. Garnki stalowe

Wykonane są ze stali nierdzewnej, najczęściej oznaczonej 18/10, czyli takiej, która zawiera 18% chromu i 10% niklu. Bardzo popularne bez żadnej powłoki, choć dostępne są także garnki, których stalowy korpus pokryty jest powłoką, np. non stick. Wśród naczyń stalowych znajdziemy różne wielkości i kształty, także garnki specjalistyczne. Są one stosunkowo tanie i uniwersalne, posłużą długo, nawet w kuchniach, w których gotuje się dużo i często.

•                 Wytrzymałość: są trwałe, odporne na korozję, uszkodzenia mechaniczne, np. zarysowania czy wgniecenia, i wysoką temperaturę, nadają się do piekarnika, jeśli są w całości stalowe.

•                 Rozprowadzanie/utrzymywanie ciepła: dobre garnki stalowe, z co najmniej 3-warstwowym dnem i grubymi ściankami, dobrze rozprowadzają ciepło i długo utrzymują temperaturę. Choć stosunkowo długo się także nagrzewają. Sama stal dość słabo przewodzi ciepło, więc dobrze, żeby w dnie była warstwa innego materiału, np. aluminium.

•                 Reakcje z jedzeniem: nie wchodzą w reakcję z żywnością, można w nich też bezpiecznie ją przechowywać, choć pojawiają się niekiedy głosy, że długotrwale przechowywane w nich jedzenie nabiera metalicznego posmaku.

•                 Bezpieczeństwo: stal nierdzewna 18/10 zawiera nikiel, więc nie jest to dobry wybór dla alergików. Powinni się oni zdecydować na stal oznaczoną 18/0, czyli bezniklową (jest ona jednak mniej odporna na korozję i zarysowania), lub inny materiał. Dla osób nieuczulonych to bardzo bezpieczny wybór – stal nierdzewna jest higieniczna.

•                 Pielęgnacja: stal nierdzewna jest łatwa w czyszczeniu, nie wymaga żadnych specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych, można używać akcesoriów każdego typu, także metalowych, i myć takie garnki w zmywarce. Można wkładać mniejsze w większe, więc nie zajmują dużo miejsca w szafce.

2. Garnki aluminiowe

To kolejny popularny i łatwo dostępny materiał, z którego wykonywane są garnki. Garnki z aluminium są lekkie, tanie i nagrzewają się o wiele szybciej niż stalowe. Materiał ten wykorzystuje się na przykład jako jedną z wewnętrznych warstw dna garnków stalowych, co zdecydowanie poprawia przewodzenie ciepła. To też świetny materiał na korpus garnka, jednak ze względu na przedostawanie się aluminium do potraw naczynia powinny mieć powłokę zabezpieczającą, np. zwykłą nieprzywierającą czy kamienną, ewentualnie być wykonane z aluminium anodowanego.

•                 Wytrzymałość: naczynia aluminiowe są odporne na uszkodzenia mechaniczne i korozję.

•                 Rozprowadzanie/utrzymywanie ciepła: świetnie przewodzą ciepło, bardzo szybko się nagrzewają, ale równie szybko tracą temperaturę.

•                 Reakcje z jedzeniem: aluminium reaguje z niektórymi składnikami, zwłaszcza kwaśnymi, więc w garnku aluminiowym nie ugotujesz kapuśniaku i nie zrobisz przecieru pomidorowego.

•                 Bezpieczeństwo: aluminium może się pod wpływem temperatury przedostawać do jedzenia, więc garnki aluminiowe powinny być pokryte powłoką zabezpieczającą, która oddzieli aluminium od żywności. Stosunkowo bezpieczne jest aluminium anodowane. Tak obrobione aluminium jest twardsze i proces uwalniania się go do jedzenia jest wolniejszy.

•                 Pielęgnacja: zależy od powłoki, którą jest pokryty aluminiowy korpus. 

3. Garnki emaliowane

Lubisz kuchnie w stylu retro i nadal nie wiesz, jakie garnki kupić? Te emaliowane mogą być dla ciebie dobrym wyborem. Znamy je z kuchni naszych mam i babć. Są nie tylko urokliwe, kolorowe i stosunkowo lekkie, ale także tanie i całkowicie nieszkodliwe. Korpus garnka wykonany jest z blachy stalowej i pokryty emalią, czyli powłoką wykonaną ze sproszkowanego szkła z dodatkiem pigmentu.

•                 Wytrzymałość: garnki emaliowane są odporne na korozję, emalia jest jednak podatna na uszkodzenia i odpryski. Można je podgrzewać do wysokich temperatur.

•                 Rozprowadzanie/utrzymywanie ciepła: szybko się nagrzewają i bardzo dobrze rozprowadzają ciepło, długo je też utrzymują.

•                 Reakcje z jedzeniem: nie wchodzą w żadną reakcję z jedzeniem i nie mają żadnego wpływu na smak, można w nich też bez obaw przechowywać przygotowane posiłki.

•                 Bezpieczeństwo: garnki z powłoką emaliowaną nie uwalniają żadnych szkodliwych substancji, są polecane alergikom, bo nie uczulają. Jeśli jednak powłoka wewnątrz zostanie uszkodzona, garnek nie nadaje się do użytku, może być szkodliwy dla zdrowia. Zewnętrzny odprysk to tylko gorszy wygląd.

•                 Pielęgnacja: są łatwe do utrzymania w czystości, należy je myć miękką gąbka, nie trzeć; nieuszkodzona powłoka jest gładka i higieniczna, należy używać przyborów bez ostrych krawędzi, najlepiej drewnianych lub silikonowych. Nie powinno się ich wkładać do zmywarki ze względu na podatność na odpryski.

4. Garnki ceramiczne

Korpus tych naczyń jest zazwyczaj aluminiowy, ceramiczna zaś jest powłoka. Są łatwe w eksploatacji, jedzenie do nich nie przywiera, więc możesz w nich też coś podsmażyć na niewielkiej ilości tłuszczu. Są ciężkie, ale za to dostępne w różnych kolorach.

•                 Wytrzymałość: nowoczesne garnki ceramiczne są trwałe i dość odporne na zarysowania, ale jednak wymagają stosowania akcesoriów drewnianych lub silikonowych, by nie uszkodzić powłoki. Nie lubią nagłych zmian temperatury, powłoka może się rozwarstwić.

•                 Rozprowadzanie/utrzymywanie ciepła: naczynia nagrzewają się równomiernie na całej powierzchni, długo utrzymują ciepło.

•                 Reakcje z jedzeniem: ceramika nie wchodzi w żadne reakcje z żywnością, w takich naczyniach można ją także bezpiecznie przechowywać. Nie ma żadnego wpływu na smak potraw.

•                 Bezpieczeństwo: to naturalna powłoka, powstaje z wypalanej gliny, nie zawiera żadnych szkodliwych substancji, więc to świetne rozwiązanie nawet dla alergików.

•                 Pielęgnacja: powłoka ceramiczna jest bardzo gładka, więc także łatwa w czyszczeniu. Ale tylko ręcznie, nie powinno się myć takich naczyń w zmywarce, bo mogą stracić swoje właściwości. Nie można też używać ostrych, metalowych akcesoriów.

5. Garnki żeliwne

Takie naczynia to dobrze znana klasyka. Garnki żeliwne są bardzo wytrzymałe, naprawdę ciężkie i uniwersalne. Nadają się i na gaz, i na ceramikę, i do piekarnika. Wymagają jednak troskliwej pielęgnacji i są drogie. Odpowiednio zaopiekowane posłużą jednak długie lata.

•                 Wytrzymałość: odporne na uszkodzenia mechaniczne, zarysowania, można używać narzędzi kuchennych każdego typu, także metalowych. Jeżeli rączki czy uchwyty są także żeliwne, można używać garnków w piekarniku. Żeliwo nie lubi jednak gwałtownych zmian temperatury, może pęknąć.

•                 Rozprowadzanie/utrzymywanie ciepła: świetnie przewodzą ciepło i równomiernie je rozprowadzają, dość wolno się nagrzewają, ale za to mogą osiągnąć bardzo wysoką temperaturę, więc przygotowanie potraw jest bardzo szybkie, długo też utrzymują ciepło.

•                 Reakcje z jedzeniem: reagują z kwaśnymi potrawami, przedostają się do nich związki żelaza, nie jest to niebezpieczne dla zdrowia, a nawet korzystne. Lepiej zaś nie przechowywać w nich potraw, zwłaszcza kwaśnych, bo mogą nabrać metalicznego posmaku.

•                 Bezpieczeństwo: nie wydzielają żadnych szkodliwych substancji.

•                 Pielęgnacja: wymagają odpowiedniej pielęgnacji – po myciu samą wodą, bez detergentów, należy je dokładnie osuszyć, można je w tym celu chwilę rozgrzać, i zabezpieczyć jadalnym tłuszczem. W przeciwnym razie jedzenie będzie przywierać i garnki mogą rdzewieć.

6. Garnki miedziane

Obecnie miedziane są korpusy naczyń, a wnętrza pokryte są powłoką, np. warstwą stali nierdzewnej. Łączą więc właściwości dwóch materiałów. Jedzenie nie ma też bezpośredniego kontaktu z miedzią, nie trzeba się więc zastanawiać, czy w nadmiarze przedostaje się ona do organizmu. Garnki miedziane są drogie, ale gwarantują bardzo wysoką jakość.

•                 Wytrzymałość: garnki określane jako miedziane są zazwyczaj wytrzymałe i odporne na zarysowania, choć to jest zależne od powłoki wewnętrznej. Sama miedź jest wytrzymała i odporna na korozję.

•                 Rozprowadzanie/utrzymywanie ciepła: miedź bardzo dobrze przewodzi ciepło i szybko reaguje na zmiany temperatury, więc masz pełną kontrolę nad gotowaniem, ciepło rozprowadzane jest równomiernie, garnki szybko się nagrzewają.

•                 Reakcje z jedzeniem: garnki miedziane bez powłoki – miedź podczas podgrzewania przenika do żywności, a nadmiar tego pierwiastka ma negatywny wpływ na organizm. Garnki miedziane z powłoką stalową nie reaguję z jedzeniem. Można w nich też bezpiecznie przechowywać żywność.

•                 Bezpieczeństwo: garnki miedziane z powłoką wysokiej jakości są całkowicie bezpieczne.

•                 Pielęgnacja: zależy od powłoki wewnętrznej.

7. Garnki szklane

Dobre garnki to garnki dobrze dopasowane. Tutaj ciekawa alternatywa zwłaszcza dla alergików. Szklane naczynia są odporne na różne temperatury, ale na dużym ogniu jedzenie może do nich przywierać. Są bezpieczne i można do nich zajrzeć bez podnoszenia pokrywki, ale są też dość ciężkie i nieczęsto spotykane.

•                 Wytrzymałość: odporne na wysokie i niskie temperatury, można ich używać w piekarniku czy mikrofali, mają wszystkie zalety i wady szkła, więc można je też stłuc i wyszczerbić.

•                 Rozprowadzanie/utrzymywanie ciepła: szybko się nagrzewają, szybko też tracą ciepło, dobrze jednak je rozprowadzają.

•                 Reakcje z jedzeniem: nie wchodzą w żadne reakcje z jedzeniem, można je w nich przechowywać. Szkło się nie odbarwia, nie chłonie zapachów i tłuszczu.

•                 Bezpieczeństwo: nie wydzielają żadnych szkodliwych, uczulających substancji, więc pod tym względem to dobry wybór dla alergików.

•                 Pielęgnacja: łatwe do utrzymania w czystości, można je myć w zmywarce, w końcu są wykonane ze szkła żaroodpornego.

8. Garnki z powłoką nieprzywierającą z PTFE

To jedna z najpopularniejszych powłok, nie tylko w garnkach, ale także patelniach. Wykonana z polimeru PTFE, ma duże właściwości nieprzywierające. Jeśli na pytanie: jakie garnki kupić, odpowiesz: z powłoką nieprzywierającą, koniecznie wybierz te z powłoką wysokiej jakości, podróbki i produkty nieznanych producentów mogą być szkodliwe.

•                 Wytrzymałość: powłoka z PTFE jest dość wytrzymała, ale podatna na zarysowania i inne uszkodzenia, np. ścieranie, dlatego trzeba używać akcesoriów drewnianych lub silikonowych, bez ostrych krawędzi.

•                 Rozprowadzanie/utrzymywanie ciepła: szybko się nagrzewa, dobrze rozprowadza ciepło.

•                 Reakcje z jedzeniem: garnki w powłoką z PTFE nie reagują z żywnością, można ją w nich przechowywać.

•                 Bezpieczeństwo: dobrej jakości powłoka z PTFE jest całkowicie bezpieczna dla zdrowia, po jej uszkodzeniu jednak garnki należy wymienić, bo powłoka traci swoje właściwości.

•                 Pielęgnacja: łatwo się czyści, ale nie można jej szorować, nie nadaje się też do mycia w zmywarce.

9. Garnki z powłoką tytanową

To kolejna powłoka nieprzywierająca, ta jednak jest wzmocniona cząsteczkami tytanu. Naczynia nią zabezpieczone są bardzo uniwersalne, można w nich gotować, smażyć i piec. Jedzenie nie przywiera ani do dna, ani do ścianek, nawet gdy używamy tylko minimalnych ilości tłuszczu. To najmocniejsza powłoka.

•                 Wytrzymałość: powłoka bardzo twarda i wytrzymała, odporna na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne, np. zarysowanie, można używać nawet metalowych akcesoriów. Garnków w powłoką tytanową można też używać w piekarniku, pod warunkiem że nie mają żadnych elementów nienadających się do tego, np. plastikowych.

•                 Rozprowadzanie/utrzymywanie ciepła: dobrze i szybko się nagrzewa, doskonale rozprowadza ciepło i długo je utrzymuje.

•                 Reakcje z jedzeniem: powłoka tytanowa nie wchodzi w żadne reakcje z jedzeniem i można je bezpiecznie przechowywać w garnkach z taką powłoką.

•                 Bezpieczeństwo: naczynia z powłoką tytanową są całkowicie bezpieczne i nie mają żadnego wpływu na smak potraw.

•                 Pielęgnacja: łatwo utrzymać je w czystości i można je myć w zmywarce.

10. Garnki z powłoką mineralną (marmurową/granitową)

To także powłoka nieprzywierająca, wzmocniona twardymi minerałami, granitem czy marmurem. Garnki są uniwersalne, można w nich gotować, smażyć, a nawet piec.

•                 Wytrzymałość: garnki z powłoką mineralną są odporne na wysokie temperatury, można ich używać w piekarniku, jeśli nie mają żadnych elementów, które się do tego nie nadają, np. plastikowych. Podatne na zarysowania, można używać tylko akcesoriów drewnianych lub silikonowych, łatwo też ulegają przebarwieniom.

•                 Rozprowadzanie/utrzymywanie ciepła: ciepło rozprowadzane jest równomiernie.

•                 Reakcje z jedzeniem: powłoki mineralne, marmurowe czy granitowe, nie wchodzą w żadne reakcje z jedzeniem i nie mają wpływu ani na smak, ani na zapach potraw.

•                 Bezpieczeństwo: są neutralne dla zdrowia, dodatek mineralny to naturalne składniki.

•                 Pielęgnacja: nie są kłopotliwe w czyszczeniu, choć dobrze je czyścić od razu po użyciu, nie nadają się do mycia w zmywarce.

Wygodne i bezpieczne użytkowanie

Aby gotowanie było przyjemne i bezproblemowe, zwłaszcza gdy gotujesz często i dużo, warto oprócz podstawowych, tradycyjnych garnków kupić także garnki specjalistyczne. Dla fanów kuchni włoskiej – garnek do makaronu. Wygodnie ugotujesz nawet długie spaghetti, a także odcedzisz makaron, bo ma wyjmowane sitko z uchwytami. Są także garnki do szparagów, do mleka, do gotowania na parze, woki dla wielbicieli na przykład azjatyckich smaków i szybkowary, które gotują pod ciśnieniem – szybko, z wykorzystaniem pary wodnej.

A co jeszcze powinny mieć dobre garnki, żeby ich używanie było komfortowe:

•                 stabilne uchwyty – muszą umożliwiać podniesienie nawet wypełnionego garnka;

•                 wewnętrzną miarkę;

•                 dopasowaną pokrywkę – do stalowych fajne będą szklane z odpowietrznikiem, garnki żeliwne, ceramiczne, emaliowane często mają pokrywkę z tego samego materiału.

Często zastanawiamy się też, jakie garnki są najzdrowsze. Odpowiedź jest oczywista – wyprodukowane z materiałów całkowicie bezpiecznych, niezawierających szkodliwych substancji. Dobrze też, by nie reagowały z jedzeniem.

Uważaj więc na garnki od nieznanych producentów, wyprodukowane z nieznanych, niesprawdzonych materiałów, ze słabymi powłokami, a także nie używaj garnków uszkodzonych, bo mogą być szkodliwe.

Jakie garnki kupić – podsumowanie

Czasami odpowiednich garnków szukamy bardzo długo – kupujemy je, sprawdzamy i wymieniamy. Pytań w tym procesie jest wiele: czy kupować pojedynczo, czy w zestawach, jakie pojemności wybrać i na które materiały się zdecydować, jakie garnki nadają się do piekarnika, a jakie kupić do gotowania na gazie. Mamy nadzieję, że z naszym poradnikiem bez trudu na nie odpowiesz i zdecydujesz, jakie garnki kupić. Życzymy udanych zakupów i przyjemnego gotowania.